Het zit erop voor de tijdelijke onderzoekscommissie Pegasus. Een groep Europarlementariërs deed de afgelopen veertien maanden onderzoek naar verkoop en illegaal gebruik van spionagesoftware door Europese regeringen. De groep heeft een verslag afgerond en de conclusies noemen ze verontrustend.
“Ons onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat mensenrechten geschonden zijn door gebruik te maken van deze spyware”, zegt de voorzitter van de groep Jeroen Lenaers (CDA).
Pegasus
Ieder EU-lidstaat heeft commerciële spionagesoftware tot haar beschikking. Dat is in principe geen probleem. Spionagesoftware zoals Pegasus en Predator worden gebruikt door politie en geheime diensten. Maar volgens het verslag van deze onderzoekscommissie gebruiken een aantal EU-lidstaten de spionagesoftware op een ongeoorloofde manier.
Zo werden journalisten, activisten, advocaten en ambtenaren door een aantal regeringen bespied met behulp van deze software. Vooral Polen en Hongarije springen er volgens het verslag bovenuit. Het misbruik leidt daar tot een teloorgang van democratie en de rechtsstaat. Ook in Griekenland leidt het tot problemen, vinden de Europarlementariërs. Het gebruik van de software zet daar vooral de persvrijheid onder druk.
Volgens Sophie in ‘t Veld (D66) moet de Europese Commissie nu stappen ondernemen. Ze hebben volgens haar een ethische plicht. “Als ze dit laten gebeuren, zijn ze medeplichtig in de vernietiging van de democratie”, zegt ze. Volgens In ‘t Veld zijn kritiek en oppositie nodig om een gezonde democratie te hebben. Tegenstand bespioneren helpt daar niet bij.
Advies
De Europarlementariërs willen dat het gebruik en de verkoop van spionagesoftware beter gereguleerd wordt. Politie en geheime diensten mogen alleen in specifieke gevallen gebruikmaken van spyware. Ook moeten medische gegevens of het contact tussen een client en advocaat beschermd blijven.
Om daadwerkelijk bewijs te verzamelen van illegaal gebruik van spionagesoftware is een speciale ‘taskforce’ nodig, vinden ze. Die moet onafhankelijk onderzoek doen naar het gebruik van spywareprogramma’s.
In juni zal het volledige Europees Parlement zich buigen over het verslag van de onderzoekscommissie Pegasus. Daarna is het aan de Europese Commissie om actie te ondernemen of niet.
