Het gebeurt niet elke dag, een persontbijt in de woonkamer van een Europarlementariër. Maar wel bij Brigitte van den Berg (D66), die het journaille hoogstpersoonlijk bij haar thuis heeft uitgenodigd. En dat heeft een symbolische reden. Het gespreksonderwerp van de ochtend: Huisvesting, volgens Van den Berg het fundament van “alles dat je in je leven doet”. En hoe wordt dat beter voelbaar dan door op de bank een kopje thee te drinken, ingeschonken door Van den Bergs ouders die toevallig op bezoek zijn?

5.000 woningen

Volgende week presenteert de Europese Commissie een rapport om betaalbare woningbouw in de lidstaten te stimuleren. Hoewel woningbouw een nationale aangelegenheid is, is Van den Berg blij dat de EU ingrijpt. “Door heel Europa zijn er mensen die geen plek hebben om te wonen. De EU laat nu zien mee te denken met lidstaten en regels te versoepelen zodat er meer gebouwd kan worden.” Op dit moment mogen nationale overheden namelijk alleen goedkope leningen verstrekken voor de bouw van huizen voor sociale huur, maar niet voor middeninkomens. “Terwijl voor die groep het woningtekort in Nederland juist het allergrootst is”, meent de Europarlementariër.

Het versoepelen van de regels kan wel 5.000 extra woningen per jaar opleveren, verwijst Van den Berg naar de cijfers van Aedes, de Nederlandse koepelorganisatie voor sociale huisvesting. Maar volgens haar kan Europa nog meer doen om de Nederlandse huizenmarkt te helpen. Zo moeten vergunningaanvragen eenvoudiger, waardoor het minder lang duurt om te starten met bouwen. Ook kan Europa helpen met regelgeving. Zo beperkt Amsterdam het aantal verhuurnachten via Airbnb zodat meer woningen terugvloeien naar de markt, maar er zijn twijfels over of dat juridisch wel kan. “Ook daar moet Europa duidelijkheid geven.”

Stikstofregels

De Nederlandse woningmarkt kampt met een nog veel groter probleem dan complexe regels: stikstof. De strenge stikstofmaatregelen hebben bijna de gehele woningbouw stilgelegd, maar het is de vraag of dat opweegt tegen de woningnood in ons land. Ook hier kan Brussel een uitkomst bieden. “We overwegen om kleine hoeveelheden stikstof toch toe te staan tijdens de bouwfase.” Van den Berg pleit voor deze “meer pragmatische” aanpak, zodat het slot van de Nederlandse woningbouw af kan.

Liberale balans

Als medeonderhandelaar namens de liberalen in het Europees Parlement, waar de D66 en VVD deel van zijn, is het voor Van den Berg niet gemakkelijk om de liberale kernwaarden te verenigen. “Een echte liberaal probeert de mens zoveel mogelijk vrijheid te geven. Dat betekent vrijheid voor een huiseigenaar om te bezitten.” Maar dat mag anderen niet in de weg staan. “Dus dat betekent ook vrijheid voor een huurder of iemand die nog geen huis heeft om te leven. En die basis begint met een veilige, fijne plek.”

“Wilt u nog een kopje thee?”, vraagt de moeder van Van den Berg.