De brief aan EU-voorzitter Zweden, ingezien door nieuwsplatform Euractiv, is opgetekend door de Oostenrijkse minister van Landbouw Norbert Totschnig. Hij schrijft dat er momenteel een “buitensporige verschuiving van de Europese prioriteiten” plaatsvindt. Milieudoelen, aldus Toschnig, krijgen namelijk steeds meer voorrang op landbouwdoelen, zoals het behouden van de voedselzekerheid. Daarbij vindt hij dat de EU-ministers van Landbouw en de landbouwexperts niet voldoende worden betrokken bij milieubesluiten die invloed hebben op de landbouwsector.

De brief werd ondertekend door onder andere Italië, Griekenland, Polen en Tsjechië. Tijdens de vergadering van de EU-ministers van Landbouw in Brussel gisteravond sloten ook Spanje en Estland zich nog aan bij Totschnigs verhaal. Nederland hield zich buiten de discussie.

Gegronde zorgen

De brief is een reactie op een aantal milieuvoorstellen waaraan momenteel wordt gewerkt. Een voorbeeld is de natuurherstelwet, die nu op de Commissietafel ligt. Ook een voorstel om de bodemkwaliteit in lidstaten te verbeteren ligt onder vuur. De vrees van Totschnig is dat de voorstellen de landbouwsector nog verder aan de grond zullen nagelen. Zeker met het oog op de oorlog in Oekraïne, de graanschuur van Europa, zou dit kunnen leiden tot minder voedselzekerheid.

Vaak is het zo dat alleen de ministers met hetzelfde beleidsterrein, zoals landbouw of financiën, samen vergaderen. Dit leidt ertoe dat de milieuministers en landbouwministers vaak niet dezelfde wetsvoorstellen bespreken, zelfs als dit voorstel gaat over beide terreinen. Zweden, het EU-voorzittende land dat namens de lidstaten over voorstellen onderhandelt, bepaalt welke ministers bij welke vergaderingen aanwezig zijn. Daarom vraagt Totschnig in zijn brief om meer aanwezigheid van landbouwministers bij milieuvergaderingen.  Ook ziet hij graag dat landbouwdeskundigen het werk van milieuministers gaan controleren.

Onderlinge afstemming

Maar Nederland is het hier niet echt mee eens. Paul Steens, Europees diplomaat, laat weten dat Adema de brief dan ook niet ondertekend heeft. Volgens hem stemmen de Nederlandse ministers hun onderwerpen onderling altijd goed af. “Landbouwministers worden hier zeker in gehoord” zegt hij.

Eurocommissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski gaf na afloop van de vergadering gisteravond aan dat hij zich “niet wilde mengen in de machtsverdeling tussen verschillende ministers”. Peter Kullgren, de Zweedse minister voor Plattelandszaken, stelde daarna dat het “belangrijk is dat de lidstaten binnen hun eigen landsgrenzen goede gesprekken voeren over de manier waarop onderwerpen verdeeld worden”.

Het lijkt er dan ook op dat het in andere landen, waaronder Oostenrijk, eerder in de interne communicatie misloopt dan tijdens de vergaderingen in Brussel. Totschnig, van de conservatieve partij ÖVP, zou milieuminister Leonore Gewessler van de Groenen bijvoorbeeld niet vooraf over de brief hebben geïnformeerd.

Kullgren gaf aan dat de Zweden Totschnigs brief niet onbeantwoord zullen laten: een officieel antwoord is onderweg naar Oostenrijk.