“Als Europeanen moeten we onze eigen dromen gaan leven”. Het waren de laatste woorden van de lezing van de Franse president Emmanuel Macron in Den Haag. Hij roept op tot een soeverein Europa. Een continent dat zelf kiest waar het heen gaat: wat haar toekomst is en met wie het vrienden maakt.

Volgens Macron werd Europa eerst wakkergeschud door de coronapandemie en daarna nog een keer toen Rusland Oekraïne binnenviel. We waren afhankelijk van buitenlandse producenten van medicijnen en daarna van Russische energie. Volgens Macron zijn we er niet in geslaagd onze onafhankelijkheid te beschermen. En daar moet iets aan gedaan worden, vindt hij.

Tijdens de lezing zette Macron een plan uiteen met vijf pilaren. Hij wil meer concurrentie, industrieel beleid, bescherming van Europese belangen, wederkerigheid en meer samenwerking.

Nieuwe economische doctrine

Een land moet concurreren, vindt de Franse president. Een land dat de competitie met andere niet aangaat, blijft volgens hem stilstaan. Europa moet dus blijven inzetten op innovatie en het vinden van oplossingen. Van belang daarbij is industrieel beleid. Hij noemt het een vies woord dat voor lange tijd niet gebruikt werd. Maar toch vindt hij het nodig.

Het betekent namelijk interventie van overheden. Een concept dat binnen de EU vermeden wordt. Het zou de interne markt namelijk kunnen verstoren. Op de globale markt moet de EU het echter niet schuwen, vindt hij. Andere grote landen als de VS en China doen het wel. Ze investeren volgens Macron immens in hun eigen industrieën en bepalen daarmee de weg die hun economieën afleggen. Als we zelf niks doen, worden we volgens Macron door hen ingehaald.

Europese belangen

Ook Europese belangen moeten beschermd worden. Hij verwijst naar cyberinfrastructuur die soms kwetsbaar is. Bedrijven worden regelmatig gehackt en data wordt gestolen. Daar moet iets aan gedaan worden, vindt hij. Ook wil hij dat er strenger gelet wordt op digitale content. “Ik ben een groot voorstander van het vrije woord”, zegt Macron. “Maar als we niet oppassen, maken we onszelf kwetsbaar voor propaganda van buitenaf.” Vooral nu, tijdens de oorlog in Oekraïne, zien we hoe Russische propaganda ook in Europa voet aan de grond krijgt. Als dat niet door de EU gereguleerd wordt, laten we kinderen, burgers en onze democratieën over aan het lot, vindt de Franse president.

De handelsverdragen die Europa afsluit met derde landen moeten beter. Er moet meer gedacht worden aan wederkerigheid. Hij wil dus geen handelsverdragen meer die onze eigen belangen schaden. Neem de klimaatdoelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs. Volgens Macron kan Europa het zich niet veroorloven om verdragen af te sluiten met landen die onze doelen niet delen. “We stellen zware eisen aan onszelf, maar accepteren producten uit landen die veel soepelere regels hebben”, zegt Macron. We schieten onszelf daarmee in de voet. Het komt onze eigen economie en werkgelegenheid niet ten goede.

Internationale samenwerking

Boven dit alles staat volgens Macron samenwerking. Er zijn internationale regels gemaakt. Neem bijvoorbeeld de Wereldhandelsorganisatie (WHO) die bepaalt hoe landen eerlijk met elkaar handelen. Volgens Macron werken die niet meer, maar hebben we ze wel nodig. Hij wil daarom dat de EU ervoor zorgt dat landen zich aan de regels gaan houden. Dat kan gedaan worden door handel met de EU afhankelijk te maken van het volgen van internationale regels.

Wat Macron noemt de ‘nieuwe economische doctrine’ kan volgens hem banen creëren, ervoor zorgen dat Europa onafhankelijk wordt van grote machten en klimaatverandering tegengaan. Hij wil Europa ermee beschermen in een tijd waarin landen steeds meer de speelbal zijn van grote geopolitieke spelers.

De Verenigde Staten

Dat de EU minder afhankelijk moet worden van landen als China, Rusland en de VS, maakte Macron al duidelijk na zijn bezoek aan China. Hij vindt dat de EU zich te veel mee laat slepen in conflicten die de VS met andere landen heeft. De opmerking lijkt te gaan over Taiwan. De VS heeft militaire steun beloofd aan het land als China het aan zou vallen.

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen is het in ieder geval niet met Macron eens. “Steun aan Taiwan moet wel degelijk een zaak zijn voor EU-landen”, zegt hij. “Taiwan is een oase van democratie en mensenrechten in Azië, maar ernstig bedreigd door het Chinese leger.”

Europarlementariër Bart Groothuis (VVD) wil ook niet dat Europa haar banden met de VS afzwakt. “Europa drijft niet weg van de VS, maar Macron drijft weg van Europa”, zegt hij.

Demonstranten

De lezing werd onderbroken door Franse demonstranten. “Waar is de Franse democratie naartoe?” riepen ze. Ze verwijten Macron zonder steun van het parlement nieuwe pensioenregels door te voeren. Als alles doorgaat zoals de Franse president wil, wordt de pensioenleeftijd verhoogd van 62 jaar naar 64 jaar. Volgens Macron is dat nodig om het stelsel in stand te houden. De nieuwe regels leiden in Frankrijk tot grote protesten. Al dagen zijn er duizenden mensen op de been om zich uit te spreken tegen het beleid van Macron.