De politieagenten, ME-busjes en wegblokkades staan vanochtend weer klaar. Dat kan maar één ding betekenen: Europese regeringsleiders komen weer bij elkaar. Het is de eerste Europese top voor de nieuwe raadsvoorzitter António Costa en de derde voor de Nederlandse premier Dick Schoof. Op de agenda: Oekraïne en mogelijke vredesbesprekingen, maar ook de situatie in Syrië.

Asielzoekers

Vooral de opvang en terugkeer van Syrische asielzoekers is een belangrijk onderwerp voor het Nederlands kabinet. Nederland besloot, net als een aantal andere EU-landen, al om de besluitvorming over Syrische asielaanvragen stil te leggen. De situatie in Syrië is immers veranderd, stelt Nederland.

Vandaag praten regeringsleiders voor het eerst formeel met elkaar erover. Onder leiding van Nederland, Denemarken en Italië komen elf EU-landen apart bij elkaar. Ook Commissievoorzitter Von der Leyen zou aansluiten. De vraag is of Syrische asielzoekers teruggestuurd kunnen worden. Dat is na het opschorten van de besluitvorming de volgende logische stap, stelt een Nederlandse diplomaat.

Vorige week stond er nog niets bij het kopje ‘Syrië’ in de gelekte conceptconclusies van de Europese top. Inmiddels zouden EU-regeringsleiders aansturen op voorzichtigheid. Het is voor Europa nog onduidelijk wat er van Syrië te verwachten valt. Zet HTS, de rebellengroep die nu de macht lijkt te hebben, zich in voor een democratische rechtsstaat bijvoorbeeld? En hoe gaan de nieuwe machthebbers in Syrië om met de rechten van minderheden en vrouwen?

Vredesbesprekingen

En dan is er nog Oekraïne. Voor het eerst in lange tijd lijkt er serieus gepraat te worden over mogelijke vredesonderhandelingen met Rusland. Voor Europa belangrijk: ervoor zorgen dat Oekraïne een zo goed mogelijke onderhandelingspositie heeft. Dat betekent dus ook nog steeds militair steunen, want als Rusland aan de winnende hand is, haalt Oekraïne minder uit een mogelijke deal.

Voor Nederland blijft het belangrijk dat vrede in Oekraïne niet tot stand kan komen zonder Oekraïne. Het is dus niet aan de EU, of belangrijker de VS, om te bepalen onder welke voorwaarden Zelensky akkoord gaat met vrede. Overigens moet ook Europa niet vergeten worden. De uitkomst van vredesonderhandelingen met Rusland zullen ook op de EU grote invloed hebben.