In de officiële agenda staan weinig verrassingen over de informele bijeenkomst van de EU-ministers van Handel. Handel in een geopolitieke context van Russische agressie en digitale handel staan centraal als gespreksonderwerpen. Achter gesloten deuren belooft het er echter veel spannender aan toe te gaan dan op het eerste gezicht lijkt. Zo klinkt er oorlogstaal vanuit het Franse kamp over de handelsrelatie met de Verenigde Staten en zullen de gevolgen van de Braziliaanse verkiezingen waarschijnlijk ook de revue passeren.
Verenigde Staten
Oorspronkelijk ontving de Europese Unie president Bidens ‘Inflatie Reductie Wet’ met gejuich. Eindelijk ging de VS met dat pakket haar CO2-uitstoot terugdringen. Toen bleek dat het pakket ook heel wat maatregelen bevatte die naar oneerlijke staatssteun rieken, maakte het Brusselse enthousiasme plaats voor het nodige wantrouwen. Het pakket moet namelijk de Amerikaanse groene economie stimuleren met onder meer belastingvoordelen die buitenlandse concurrenten niet krijgen. Eurocommissaris voor Concurrentie Vestager stapte al naar de Wereldhandelsorganisatie en de Europese Commissie lanceerde een speciale eenheid die de problemen moet onderzoeken.
Ook bij de lidstaten is er frustratie. Vooral de Franse president Macron stopt zijn woede niet onder stoelen of banken. De VS deelt nu bijvoorbeeld subsidies uit aan bedrijven die elektrische auto’s produceren en dat zorgt voor het risico dat Europese bedrijven naar Amerika verhuizen om daar een graantje van mee te pikken. Het prijskaartje van die verhuizing voor de Franse economie: 8 miljard euro.
Als het aan Macron ligt, kiest de EU voor de aanval en ontwikkelt Brussel een gelijksoortige subsidieregeling. Maar bij de andere lidstaten en de Europese Commissie klinkt voorzichtigere taal omdat een handelsoorlog met de Amerikanen wel het laatste is waar de EU nu nood aan heeft. Zo gaf de Duitse bondskanselier Scholz aan pas te willen terugslaan wanneer onderhandelingen met de VS er niet in slagen om de kwestie aan te pakken.
En juist daarom is het zo spannend dat vandaag ook de Amerikaanse handelsvertegenwoordiger Katherin Tai aanschuift bij de EU-ministers van Handel.
Brazilië
Voor het volgende hete hangijzer van de handelsbijeenkomst reizen we door naar het zuiden van het Amerikaanse continent. In Brazilië won gisteren de sociaaldemocraat Lula da Silva de presidentsverkiezingen. En daar zijn ze in Brussel stiekem heel erg blij mee.
Want nu het einde van de termijn van de Braziliaanse president Bolsonaro in zicht is, kunnen de onderhandelingen over het Mercosur-handelsakkoord hervat worden. De onderhandelingen over dat handelsakkoord tussen de EU en Argentinië, Brazilië, Paraguay and Uruguay waren eigenlijk al rond in 2019. Verschillende EU-lidstaten tekenden echter protest aan omdat het bewind van Bolsonaro, die ook de klimaatcrisis ontkent, een ecologische ramp was voor het Amazonewoud. Ook de Tweede Kamer vond het schandalig om een handelsakkoord te sluiten waar ook Bolsonaro’s Brazilië aan mee zou doen.
Dat de Mercusor-onderhandelingen hervat kunnen worden, komt geen moment te laat. Door alle Russische sancties is de EU namelijk dringend op zoek naar nieuwe handelspartners.
