Het was de politieke thriller van lente 2023: de controverse rond Frans Timmermans’ ambitieuze natuurherstelwet. Na stemmingen met heel wat politiek getouwtrek, stemde een meerderheid van het Europees Parlement toch in.
Snelle onderhandelingen
Maar daarmee is de kous niet af. Nu moet het Europees Parlement met de lidstaten nog een akkoord bereiken om van het wetsvoorstel een wet te maken. Dat moet snel gaan. Omdat een meerderheid vinden in het Europees Parlement al zo moeilijk was, wil niemand de onderhandelingen met de lidstaten laten aanslepen tot na de Europese verkiezingsdag in juni 2024. Want dan zit er weer een nieuwe ploeg Europarlementariërs aan de knoppen. En die kan roet in het eten gooien.
Men hoopt dus dat die onderhandelingen snel gaan. Omdat de lidstaten eerder al gestemd hadden over de natuurherstelwet, nam het Europees Parlement hun akkoord grotendeels mee voor zijn eigen stemming. De versies van het Europees Parlement en die van de lidstaten lijken daarom op elkaar. Men verwacht dan ook dat de onderhandelingen niet lang zullen duren.
Een eerste vergadering vond vorige maand al plaats. Nog voor de winter wordt witte rook verwacht.
Verwaterd
Maar de conservatieve vleugel zwakte de versie die het Europees Parlement goedkeurde op enkele punten nog af. Hierdoor bestaan er toch verschillen tussen de versie van het Europees Parlement en die van de lidstaten. Opvallend: de onderdelen waarover het Europees Parlement en de lidstaten van mening verschillen, zijn in de versie van het Europees Parlement nu minder ambitieus dan in de versie van de lidstaten. Dat is meestal omgekeerd.
Zo stonden er in Timmermans’ oorspronkelijke wetsvoorstel strenge doelen over het herstel van landbouwgronden. Het Europees Parlement heeft dat artikel eruit gestemd, de lidstaten niet. Verder stond er in het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie dat cruciale ecosystemen niet verder achteruit mogen gaan, het zogeheten verslechteringsverbod. De lidstaten willen dit verbod afzwakken, het Europees Parlement wil het volledig schrappen. Tot slot wil het Parlement ook af van tussentijdse hersteldoelen voor 2030, 2040 en 2050. Ook hierover spraken de lidstaten zich niet uit.
Nog een open vraagstuk: wie gaat alle natuurherstelplannen betalen? Zowel het Europees Parlement als de lidstaten willen dat hiervoor nieuwe middelen beschikbaar worden gesteld. Maar waar die vandaan moeten komen, is nog niet duidelijk.
