De Europese Commissie wil de invoering van de ontbossingswet opnieuw met een jaar uitstellen. Die wet moet bedrijven verplichten te bewijzen dat er bij de productie van onder meer palmolie, koffie, rundvlees en papier geen ontbossing heeft plaatsgevonden. Wie dat niet kan aantonen, riskeert boetes tot vier procent van de omzet. De regels zouden al eerder ingaan, maar werden vorig jaar uitgesteld.

Volgens Eurocommissaris Jessika Roswall ligt het probleem dit keer niet bij de industrie, maar bij de Commissie zelf. Het IT-systeem dat de controle moet ondersteunen zou onvoldoende capaciteit hebben om de nieuwe regels uit te voeren. Roswall benadrukt dat de drukte veel groter is dan vooraf ingeschat.

Kritiek

Die verklaring stuit op veel scepsis in het Europees Parlement. D66’er Gerben-Jan Gerbrandy neemt geen genoegen met het excuus van de IT-problemen. “Vorig jaar kreeg ik vanuit de Commissie duidelijke aanwijzingen dat er geen technische problemen waren. Er werd bewust vertraagd, waardoor bedrijven onvoldoende tijd kregen om zich voor te bereiden”, zegt hij. ” Zoiets kan je niet nogmaals flikken.” Wat D66 betreft gaat de wet gewoon op de afgesproken datum in.

Verdere afzwakking

Dan zijn er ook nog zorgen over het verder afzwakken van de ontbossingswet. Voordat de wet de eerste keer werd uitgesteld, zouden de liberalen, socialisten en groene fracties in het Parlement hebben afgesproken om akkoord te gaan met uitstel, mits de wet niet zou worden verzwakt. Desondanks kwamen er tientallen amendementen op tafel te liggen. Het leidde tot een heftige discussie en behoorlijk wat wantrouwen voor de toekomst.

Ook nu is er vrees voor nieuwe amendementen die de wet kunnen verzwakken. Roswall kreeg hierover vragen van journalisten en leek de deur open te zetten. Er moet gekeken worden naar wat handig is en waar we kunnen simplificeren, zei ze. Een vraag over zogeheten ‘zero-risklanden’ — landen waar ontbossing geen groot probleem is en waarover bedrijven dus niet hoeven te rapporteren — ontweek ze.

Alarmbellen

Haar woorden zette Gerbrandy op scherp. “Zodra het woord ‘simplificatie’ valt, gaan bij mij alle alarmbellen rinkelen”, zegt hij. “Hier worden partijpolitieke spelletjes gespeeld met serieuze wetgeving. De Eurocommissaris moet zo snel mogelijk met antwoorden komen. Wie heeft ze gesproken hierover? Wat is er besproken en vanwaar dit plotselinge uitstel?”

Hoewel het uitstel door IT-problemen zou komen, spreken de christendemocraten, die al langer pleiten voor uitstel en versimpeling van de wet, van een overwinning. “Onze inzet heeft eindelijk tot succes geleid,” zegt de Duitse christendemocraat Peter Liese. Ook BBB’er Sander Smit noemt de inspanningen van zijn partij “succesvol.” De IT-systemen saboteren zullen de christendemocraten niet gedaan hebben, maar het voorstel om de ontbossingswet uit te stellen komt deels door hun druk.

Geen gelopen race

Het is overigens nog geen gelopen race. Voordat de wet echt uitgesteld wordt, moet het Europees Parlement er opnieuw mee instemmen. Na het drama van vorig jaar — met de tientallen onverwachte amendementen — zullen de liberalen, socialisten en groenen minder snel akkoord gaan dan toen.

Altijd op de hoogte blijven van Europees klimaatnieuws? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief Klimaat & Energie. Elke twee weken praat Bijou van der Borst je bij over alle Europese klimaatplannen, wetten en vergaderingen die voor Nederland van belang zijn. Abonneer je nu.