Het zwaarste agendapunt op de top van aankomende week: het Europese concurrentievermogen. Dat hoeft niet te verbazen; Von der Leyen maakte het al kraakhelder dat, waar bij haar vorige ploeg klimaat het heetste hangijzer was, nu alles op alles gezet zal worden om de Europese industrie te versterken.
Europese bedrijven hebben het immers steeds moeilijker om de Chinese en Amerikaanse concurrentie bij te benen. Hoge Europese regeldruk, een wirwar aan EU-regels die de lidstaten verschillend uitvoeren en de hoge energieprijzen zetten het Europese concurrentievermogen zwaar onder druk. Mario Draghi en Enrico Letta mochten als onafhankelijke experts opdraven om de geesten rijp te maken. Nu is het aan Schoof en zijn collega’s om deze week officieel het startschot geven voor een sexy terugkeer van industriepolitiek.
Iedereen wil wat van Brussel
Dat hoef je het bedrijfsleven geen twee keer te zeggen. Met het vooruitzicht op nieuwe Europese subsidiepotten voor de industrie, stuurde de ene na de andere sector de afgelopen weken zijn wensenlijst naar Brussel. KLM-topvrouw Marjan Rintel klaagde over oneerlijke concurrentie uit China, omdat Chinese maatschappijen wel over Rusland mogen vliegen en zo tot vier uur kunnen besparen.
Tata Steel maakt zich zorgen om haar exportpositie door aankomende CO2-heffingen. En de grote EU-landen Duitsland, Frankrijk en Italië roepen gezamenlijk op tot versoepeling van de bankregels, bang dat Europese banken het anders afleggen tegen concurrenten uit andere werelddelen. Dat de strengere bankenregels er kwamen om een nieuwe financiële crisis te voorkomen, lijkt bijzaak geworden.
Ook de sector van misschien wel de grootste symbolische waarde roert zich: de autosector. Ooit het absolute zwaargewicht van de Europese industrie, heeft het moeilijk. Volkswagen liet weten dat het overweegt fabrieken sluiten in Duitsland omdat de kosten in Europa te hoog zijn. De Europese Commissie kwam al met een importheffing op Chinese elektrische wagens omdat Europese fabrikanten er anders niet mee kunnen concurreren. En dan is er nog de onzekerheid over de ban op de klassieke verbrandingsmotor in 2035. Verschillende landen, met Italië voorop, willen die ban terugdraaien. Ook het Europees Parlement ging deze week in debat over de toekomst van de auto. Van links tot rechts was het Parlement het erover eens dat het vijf voor twaalf is.
Zuinig Nederland
Schoof zal tevreden zijn dat het concurrentievermogen zo hoog op de agenda staat tijdens de top. Handelsland Nederland maakt zich al langer zorgen over de slabakkende Europese economie en de Brusselse regeldruk. Het kabinet maakt zich hard voor gerichte steun aan de industrie. Gericht is daarbij het kernwoord. Als lidstaten al te los mogen omspringen met de Europese staatssteunregels is de vrees dat kleinere lidstaten het zullen afleggen tegen de diepere zakken van industriële grootmachten zoals Duitsland.
Waar al dat zakgeld voor de nieuwe industrie vandaan moet komen, zal nog een pittige discussie opleveren. Nederland stelt zich traditioneel zuinig op, volledig in lijn met onze reputatie in Brussel: Nieuwe gemeenschappelijke schulden blijven taboe in Den Haag en de Nederlandse bijdrage aan Europa moet omlaag.