Laten we eerst eens de leiders bespreken die verkering met hem willen. De Franse president Macron nodigde Trump uit bij de heropening van de Notre Dame in de hoop dat de grandeur de nieuwe president de komende tijd mild zal stemmen. De Hongaarse premier Orbán, de enige Europese leider die Trump tijdens de verkiezingscampagne voluit steunde, was er niet bij in Parijs. Maar hij vloog (ook een beetje met de pet op van voorzitter van de EU) naar de ranch van Trump in Amerika. De Hongaarse premier heeft sinds begin november meerdere keren gebeld met Trump om te overleggen over de oorlog in Oekraïne.
En dan heeft Trump omgekeerd ook nog zo z’n voorkeuren. Hij kan zo voorzitter van de fanclub van de Italiaanse premier Meloni worden. “Ze is fantastisch, een fantastische leider en persoon.” De twee spraken met elkaar na afloop van de ceremonie in Parijs. Meloni vond het zo leuk dat ze de video met de uitspraken op X plaatste.
De beste vrienden
Tot die categorie behoort de secretaris generaal van de NAVO Mark Rutte. Hij hield deze week een alarmerende toespraak. Dat is onderdeel van z’n strategie. Er is een groot interview gegeven aan de Financial Times en een toespraak voordat Trump begint om alvast de hoofdlijnen van het defensiebeleid aan te geven. Rutte gebruikte de toespraak om de geesten rijp te maken meer geld uit te geven door het beeld te schetsen van een halve oorlog. “We zijn niet in oorlog, maar het is zeker geen vrede. Meer investeren is daarbij een topprioriteit.” De secretaris-generaal wil daar tijdens de NAVO-top die komende zomer in Den Haag wordt gehouden afspraken over maken.
De tandenknarsende vrienden
Daar hoort Ursula von der Leyen ongetwijfeld bij. Ze zou aanvankelijk ook bij de Notre Dame zijn, maar was druk bezig om een handelsakkoord in Zuid Amerika (Mercosur) af te sluiten. Dat was de formele reden, maar het kwam ook wel goed uit. Von der Leyen en Trump lagen elkaar in de vorige periode niet zo. Ze probeert nu wel om hem te paaien met zakelijke deals. Zo heeft ze aangeboden om nieuwe afspraken te maken over de export van Amerikaanse LNG naar de Europese Unie. Maar voor het kamp van Trump was ze teveel op goede voet met president Biden en daar doen ze liever geen zaken mee.
Tot de categorie tandenknarsende vrienden behoort wellicht ook het bedrijfsleven. Ingrid Thijssen voorzitter van VNO/NCW pleit voor een vorm van protectionisme als reactie op het nieuwe presidentschap van Trump. “We ontkomen niet aan een zekere mate van made in Europe”, vertelt ze dit weekend met pijn in het hart in De Telegraaf. “We moeten helaas mee met zijn verhaal, want hij eist dat producten die in de Verenigde Staten op de markt komen, deels ook made in the USA zijn.”
En tot de tandenknarsende vrienden behoort sinds vorige week ook de Oekraïense president Zelensky. Hij heeft met Trump gesproken (ook in Parijs) over de oorlog, de steun en mogelijke vrede. Volgens Zelensky was het een respectvol gesprek en is de kans op beëindiging van de oorlog aanwezig. Ondertussen lanceert de komende Amerikaanse president verschillende nieuwe voorstellen, waaronder een Europese vredesmacht in Oekraïne die moet toezien op een bestand (en later vrede).
De bibberaars
Zelf bibbert de voormalige Italiaanse premier Letta niet, maar hij beschrijft wel het proces. In bijna elke toespraak die hij, als directeur van de denktank Jacques Delors (genoemd naar de voormalige voorzitter van de Europese Commissie) houdt, benadrukt hij de gevaren van wegkijken en nietsdoen. Hij vreest dat Europa een kolonie van Amerika (en China) wordt als we op de knieën richting Washington gaan. Hij noemt als voorbeeld de wereld van de digitale transacties. Die vinden namelijk momenteel allemaal plaats via Amerikaanse platforms (bedrijven). Zelfs Europese transacties onderling lopen via de Verenigde Staten. “Dat betekent dat de Amerikaanse platforms eigenaar zijn van al onze data en wij zijn een kolonie van hen.” Volgens Letta, die dit voorjaar een rapport over de economische situatie schreef moet Europa veel meer samenwerken om niet als bevende rietjes langs de kant staan. “De waarheid is dat we, verdeeld in 27 landen, allemaal kleine landen zijn in een wereld van reuzen.”
Voor de bibberaars heeft voormalige bondskanselier Angela Merkel van Duitsland nog wel een advies. Om te beginnen handelt hij vooral als een projectontwikkelaar. “Een stuk land kan maar één keer verkocht worden. Als hij het niet kreeg ging het naar iemand anders.” Maar het belangrijkste wat ze de huidige generatie politici wil meegeven is: “Buig, buig, buig, maar breek niet.” Ze had het niet zelf bedacht, maar als advies van de Paus gekregen. Maar het is het enige wat werkt. Het verhaal staat trouwens te lezen in haar boek Vrijheid.
