Hoewel premier Rutte een goed gesprek had met premier Meloni, was de Italiaanse niet te spreken over haar rol in Europa. Ze voelt zich buitenspel gezet. Mocht de vorige premier Draghi nog met de Duitse en Franse leiders in de trein mee reizen naar Kiev, de huidige Italiaanse premier was deze week niet welkom in Parijs voor een speciale ontmoeting met de Oekraïense leider. “Het is ongepast dat ik als Italiaanse leider niet bij de gesprekken aanwezig was.”

Maar volgens de Franse president Macron moet er niet te veel achter worden gezocht. Hij wilde president Zelenski graag ontvangen samen met de Duitse bondskanselier, vanwege het format.

Wat is dat: Het format?

Dat gaat terug op de akkoorden van Minsk, de afspraken die gemaakt werden om de burgeroorlog in de Donbas te stoppen. Aan tafel zaten destijds naast de strijdende partijen Frankrijk en Duitsland (Merkel en Hollande) en niet Italië. Ook na het afsluiten kwamen Frankrijk, Duitsland, Rusland en Oekraïne regelmatig samen om de stand van zaken te bespreken en toe te zien op het naleven van de afspraken.

En dus zei president Macron: “Ik denk dat we in onze rol zaten. Duitsland en Frankrijk spelen al acht jaar een speciale rol in deze kwestie.” Volgens Macron moet Meloni met haar kritiek niet bij hem zijn, maar in Kiev, omdat president Zelenski voor dit format heeft gekozen. 

Maar het is niet de eerste keer

En dat zorgt er voor dat Italië humeurig begint te worden. Ook voor een recente ontmoeting in Washington om over de subsidies voor groene investeringen (de Inflation Reduction Act) te praten, waren de Italianen niet uitgenodigd. “We waren niet op de hoogte”, vertelde de Italiaanse minister van Economie. Ook in de tijd van Draghi overkwam het Italië regelmatig dat ze buitenspel werden gezet. Zo moest de oud-premier met de vuist op tafel slaan, nadat hij niet aan een Zoomoverleg mocht meedoen met president Biden, toen nog premier Johnson, Macron en Scholz.

Hoewel Meloni zegt dat ze niet gaat bedelen om een plek aan tafel te krijgen, heeft ze zoveel stampij gemaakt op de top dat ze uiteindelijk – kort – een aparte ontmoeting kreeg met de Oekraïense president, nadat ze eerder tot haar afgrijzen was ingedeeld in de groep met Spanje, Polen, Roemenië, Zweden en Nederland. 

Na afloop was de Franse president niet te spreken over de manier waarop Meloni zich opstelde. “Ik probeer altijd respectvol te blijven naar mensen”, zo liet hij zich ontvallen. Zonder overigens de naam van Meloni te noemen.

Vragen blijven

Waarom moest Zelenski zo nodig eerst naar Parijs terwijl hij de volgende dag in Brussel alle leiders zou zien? Dat heeft alles te maken met de rivaliteit tussen Parijs en Londen. Aanvankelijk was het de bedoeling om Zelenski op 24 februari groots en met alle egards in Parijs te ontvangen. Een ceremonie precies een jaar nadat Rusland Oekraïne binnenviel, leek de president een mooi gebaar richting de rest van de wereld. 

Maar door de dreiging van een nieuw Russisch offensief zo rond eind februari werd het steeds duidelijker dat Zelenski dan niet weg kon en dus moesten er andere plannen worden verzonnen. 

De Britten zaten echter de Franse diplomatieke dienst dwars, want in Londen kreeg de Oekraïense president niet alleen een ontvangst bij de premier maar ook bij de koning. En dat kan Frankrijk niet over z’n kant laten gaan. Dus werd op het allerlaatste moment Zelenski uitgenodigd in Parijs. Scholz werd gebeld om te komen en het theaterbezoek van de Franse president voor die avond afgezegd. 

Uiteindelijk kwam Zelenski vrij laat in de Franse hoofdstad aan, waardoor het diner erg laat op tafel kwam en de kransleggingen vervielen, maar Macron had zijn moment en Zelenski mocht de volgende ochtend meevliegen naar Brussel.

Nog geen abonnee? Laat hier je email adres achter en ontvang iedere week Brussels Peil in je mailbox.