Volgens Ursula von der Leyen die het rapport van Niinisto in ontvangst nam, draait het op alle terreinen om geld. Ze haalde de overstromingen in Spanje aan. Europa moet in haar ogen voorbereid zijn op extreme weersomstandigheden. Maar ook op een nieuwe pandemie á la corona en dus de oorlogsdreiging uit Rusland. En als we bosbranden willen voorkomen, moeten er meer waarnemingen uit de lucht komen. Om hackersaanvallen op bijvoorbeeld elektriciteitsnetwerken af te slaan zijn meer financiële middelen nodig. “Rusland geeft meer aan defensie uit dan alle EU-lidstaten samen.” Maar de discussies over een gezamenlijk luchtschild, zoals Israël heeft, stranden op niet alleen gebrek aan overeenstemming tussen Duitsland en Frankrijk, maar ook weer het geld. 

Von der Leyen is daar trouwens optimistisch over. “Als er overeenstemming wordt bereikt om ze te bouwen, zal de financiering worden gevonden. We moeten eerst weten wat we willen en dan de politieke wil hebben om ze samen te financieren. Want als we niet voorbereid zijn, als we niet alert zijn, zullen we overal in de EU worden getroffen. Voorbereiden op het ergste betekent het vermijden ervan.”

Het voorkomen van oorlog kost dus geld. Euro’s die er niet zijn. “Er zijn geen andere instrumenten dan nationale bijdragen en nieuwe eigen middelen” is het standpunt van Von der Leyen. Ook het land van de Finse oud-president Niinisto is altijd fel tegen gezamenlijke Europese leningen geweest. En de kans dat over drie jaar, als de nieuwe (zevenjarige) begroting wordt vastgesteld, er wel opeens geld bij komt is vrij klein. Kijk alleen al naar de Nederlandse inzet om juist minder aan de Europese begroting te willen betalen. 

En dus?

Proberen de schrijvers van de verschillende rapporten om de politiek te overtuigen dat er toch geld nodig is. Mario Draghi is in constant gesprek met de Europese leiders en ook de Fin Niinisto doet z’n best. Ursula von der Leyen schuift het een beetje voor zich uit, door de rapporten te gebruiken om haar nieuwe Eurocommissarissen aan het werk te zetten. Die moeten namelijk de eerste maanden met een plan komen over hoe het verder moet met de economie, defensie, klimaat en al die andere onderwerpen. En bij dat plan moet ook een hoofdstuk ‘Hoe betalen we het?’ zitten.

Volgens de Finse oud-president is het niet zo lastig. “In sommige landen is het moeilijk om mensen te laten accepteren dat we hun geld aannemen en aan anderen geven. Maar als de veiligheid in het geding is, hebben we een andere discussie. Dan kan het makkelijker zijn om mensen te overtuigen dat gemeenschappelijke financiering noodzakelijk is, omdat het in ieders belang is.”