Binnenlandse veiligheid: normaliter is het een bevoegdheid van de lidstaten waar de EU niet al te veel over te zeggen heeft. Maar nu de Europese drugscriminaliteit in de lift zit, met name de cocaïnehandel, lijkt daar verandering in te komen. Tussen 2011 en 2021 groeide de Europese cocaïnemarkt met maar liefst 416 procent. De havens van Rotterdam en Antwerpen nemen jaar na jaar recordvangsten cocaïne in beslag.
Vorige maand presenteerde de Europese Commissie een heel pakket met voorstellen die drugscriminaliteit op Europees niveau moeten aanpakken. In een brief aan de Tweede Kamer reageert het kabinet overwegend positief op de plannen. “Gelet op de dreiging is verdere samenwerking binnen de EU essentieel”, valt te lezen.
Europese havenalliantie
Eerst en vooral wil de Europese Commissie een nieuwe ‘Europese havenalliantie’ oprichten. Die moet douaneautoriteiten beter laten samenwerken en zal hen ter waarde van 200 miljoen euro aan extra materiaal voorzien. Daarbij gaan ook de Europese politiedienst Europol en het Europees Openbaar Ministerie (EPPO) zich meer richten op drugshandel via de havens.
Het kabinet verwelkomt de voorstellen met open armen, maar benadrukt wel dat de daadwerkelijke uitvoering de verantwoordelijkheid van de lidstaat moet blijven. Ook mogen er op dit gebied geen extra bevoegdheden worden overgedragen aan de Commissie.
Daarnaast bevat deze havenalliantie een heleboel plannen over de manier waarop privébedrijven kunnen helpen in de strijd tegen drugshandel. Het kabinet waarschuwt hierbij dat Brussel overlap met al bestaande initiatieven moet vermijden. Met vijf van de grootste rederijen hebben Nederland en België bijvoorbeeld al afspraken gemaakt om gezamenlijk op te trekken in de strijd tegen georganiseerde criminaliteit.
Te verregaand
Verder gaat de Commissie onder meer de grootste criminele netwerken in kaart brengen en maatregelen nemen om zogeheten ‘designerprecursoren’ efficiënter aan te pakken. Dat zijn grondstoffen die chemisch erg lijken op de grondstoffen voor drugs. Omdat er een klein verschil is, zijn ze wel legaal. Nederland ziet dat de invoer van deze stoffen al jaren in de lift zit.
Maar niet met alle Brusselse ideeën gaat het kabinet akkoord. Zo vindt het dat de plannen om het juridisch kader tegen georganiseerde criminaliteit te versterken niet goed zijn. “Hoewel criminele netwerken grensoverschrijdend zijn, verschilt per lidstaat de wijze waarop criminele netwerken opereren.” Autoriteiten hebben daarom wetten nodig die aansluiten bij de specifieke problemen in hun land. Een te Europees juridisch kader zit hun slagkracht in de weg, vreest het kabinet.
Ook stelt de Commissie voor om “EU-uitleveringsverdragen” over drugcriminelen te sluiten met derde landen. Kopstukken verschuilen zich immers vaak in het buitenland. Nederland vindt dit voorstel veel te verregaand omdat het ziet dat veel EU-landen prima in staat zijn om op zichzelf uitleveringsverdragen te sluiten.
Pleitbezorger
Nederland is al lang pleitbezorger van een Europese aanpak van drugscriminaliteit. Zo is Nederland al betrokken bij een coalitie van zes Europese landen tegen de georganiseerde misdaad. Deze coalitie zet zich ervoor in dat er meer en beter Europees en internationaal wordt samengewerkt en dat de krachten binnen de EU worden gebundeld.
