Na een week van boerenprotesten, verspreid over heel Europa, was deze maand de hoofdstad van de EU aan de beurt. Het Luxemburgplein – het hart van de Europese wijk – stond op zijn kop. Een 19de-eeuws standbeeld is van zijn sokkel getrokken, alle straten stonden vol trekkers en de carbid-knallen volgden elkaar in snel tempo op.

Het moet indruk gemaakt hebben op de Europese beleidsmakers. Al snel liet Commissievoorzitter Ursula von der Leyen weten dat een regel die boeren verplicht vier procent van hun grond braak te laten liggen, voorlopig de koelkast in zou gaan. Vandaag laat de Commissie weten dat de vrijstelling vanaf 14 februari in werking treedt en met terugwerkende kracht geldt van begin tot eind 2024.

“Alleen als onze landbouwers van hun grond kunnen leven, zullen zij in de toekomst investeren”, vertelt Von der Leyen. “Deze maatregel biedt landbouwers flexibiliteit en blijft hen belonen voor hun cruciale werk.” 

Meer beloftes

Verder belooft Von der Leyen dat de Europese Commissie aan meer voorstellen werkt die “de druk waarmee onze landbouwers worden geconfronteerd” moeten verlichten. Zo beloofde ze eerder ook al dat een plan om pesticidegebruik terug te dringen niet zal doorgaan. VVD-Europarlementariër Jan Huitema noemde dat “mosterd na de maaltijd” omdat de harde reductiedoelen al geschrapt waren. 

Abonneer je op de nieuwsbrief Landbouw & Veeteelt

Het is de vraag of de boeren genoegen nemen met de beloftes van de Commissie: heel wat Europese boerenprotesten gaan gewoon door. Zo blokkeren vandaag een vijfhonderdtal trekkers de haven van Antwerpen. 

Subsidies

Om aanspraak op Europese subsidies te maken moeten boeren aan negen normen voldoen. Eén daarvan is de regel die nu tijdelijk op de schop gaat. Die stelt dat boeren vier procent van hun terrein ongebruikt moeten laten. Daar kunnen dan bijvoorbeeld struiken groeien, wat goed is voor de biodiversiteit. 

Als boeren op vier procent van hun grond gewassen telen die stikstof opnemen – zoals erwten of linzen – of op vier procent van hun grond geen pesticiden gebruiken, hoeven ze hun terrein nu niet langer braak te laten liggen. De regel over het braak liggen had eigenlijk al eerder van kracht moeten gaan, maar kon door de oorlog in Oekraïne al een keer op een vrijstelling rekenen. 

Nieuwe regels

Toch zitten er tegelijkertijd nog meer nieuwe landbouwregels in de Brusselse pijplijn. Zo werd een advies van SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen om een nieuwe bodemkwaliteitswet te verwerpen vandaag nog weggestemd. “Bodems zijn per definitie niet grensoverschrijdend. Landen kunnen dat goed zelf”, stelt Ruissen.

Wel ziet het ernaar uit dat Europarlementariërs het wetsvoorstel willen afzwakken: van harde doelen naar enkel verplicht monitoren.