Bij de Duitse stad Darmstadt staken vrachtwagenchauffeurs al weken. Ze werken voor een groep grote Poolse transportbedrijven en komen onder andere uit landen als Georgië, Oezbekistan en Kazachstan. De chauffeurs hebben al maanden hun salaris niet gekregen en zijn ontevreden over de arbeidsomstandigheden.

Ze zitten te veel op de weg en hebben soms al maanden hun familie niet kunnen zien. De Poolse baas van de bedrijven Lukmaz, Agmaz en Imperia kwam zelfs opdagen met een knokploeg. De politie heeft een groot gevecht tegen kunnen houden, maar één van de chauffeurs moest alsnog mee naar het ziekenhuis.

Te weinig betaald

Het is een voorbeeld van een groter probleem in de Europese Unie vindt PvdA-Europarlementariër Agnes Jongerius. Ze ging maandag langs bij de vrachtwagenchauffeurs. “Ik zou willen dat ik kon zeggen dat dit bedrijf het enige bedrijf is dat mensen uitbuit, maar helaas is het anders”, zegt ze.

De chauffeurs zijn gebonden aan contracten geschreven in een taal die ze niet begrijpen. Ze zouden 80 euro per dag moeten verdienen, dat al minder is dan het Duitse minimumloon, maar daar wordt door allerlei constructies geld van achter gehouden. Ze krijgen dus standaard onderbetaald voor hun werk en sommigen van hen krijgen al twee maanden helemaal niets.

Kwetsbaar

Volgens Jongerius is het niks nieuws in de transportsector. Bedrijven maken slim gebruik van bestaande regels en kwetsbare mensen uit landen buiten de EU. “Bedrijven zeggen dat hun chauffeurs zelfstandige zijn of ze dat ze via onderaannemers werk doen voor een ander bedrijf”, zegt Jongerius. “Wanneer de chauffeurs zich verzetten moeten ze dan wel zelf aantonen dat ze in loondienst zijn.”

En dat is niet makkelijk zegt ze. De chauffeurs zijn ver van hun huis, hebben getekend voor een contract dat ze niet begrijpen en gaan zo vaak de Europese grenzen over dat geen enkel land echt kan controleren hoe het zit.

Ook verzekeringen zijn een probleem. Omdat bedrijven ze als zelfstandige inzetten zijn ze vaak niet verzekerd. Een van hen kon niet behandeld worden voor zijn hernia omdat hij niet verzekerd bleek te zijn. Een ander stelde vanwege het gebrek aan ziektekostenverzekering een bezoek aan de dokter uit. Pas toen het echt te erg werd met zijn ontstoken kies besloot hij te gaan. Als hij vijf dagen later was gekomen was hij dood geweest, vertelde de dokter hem.

Strijdbaar

“De chauffeurs zijn strijdbaar” zegt ze. Er staan inmiddels 35 vrachtwagens. Een is ingericht als keuken, de ander om de administratie in te doen en de ander om te onderhandelen met het bedrijf. “Ik vind het heel bijzonder dat ze met elkaar optrekken”, zegt Jongerius. Sommige van de chauffeurs hebben inmiddels hun loon gekregen, maar nog niet allemaal. Toch blijft de groep doorgaan. “Ze zeggen: we gaan hier pas weg als we allemaal ons geld gekregen hebben.”

Jongerius begrijpt waarom de chauffeurs naar Europa komen. De economische kansen zijn in hun eigen landen kleiner en hier is geld te verdienen. Dat wil volgens haar niet zeggen dat ze tussen wal en schip mogen vallen. Europa moet er dan ook voor zorgen dat bedrijven hun verantwoordelijkheden nemen.

Europees Parlement

Jongerius gaat het onderwerp dinsdag bespreken met het Europees Parlement in Straatsburg. Ze vindt dat de EU meer voor dit soort vrachtwagenchauffeurs moet doen. “We hebben bijvoorbeeld een Europese arbeidswaakhond”, zegt ze. Die zou chauffeurs kunnen helpen. Ook een Europees systeem om een digitale verzekeringspas in te bewaren vindt ze een goed idee. Zo zouden inspectiediensten direct de juiste informatie over de chauffeurs hebben en kijken of ze ook verzekerd zijn.