De meerderheid van de Tweede Kamer wil dat de Europese Commissie – nog voordat Hongarije op 4 april naar de stembus gaat – een besluit neemt over het stoppen van Europees subsidies. De Kamer reageert daarmee op een interview van de Eurocommissaris voor Justitie Didier Reynders die tegen de Brusselse nieuwssite Politico zei dat er ‘realistisch gezien’ pas na de verkiezingen een definitief besluit zal zijn over het dichtdraaien van de Europese geldkraan.

Onder leiding van Sjoerd Sjoerdsma van D66 spreken CDA, GroenLinks, PvdA, SP, ChristenUnie, Volt en Denk hun zorg uit, dat als de euro’s blijven stromen, de Hongaarse premier Victor Orban met het Europese geld ‘allerlei verkiezingsbeloften kan gaan doen’.

‘Rechtssstaatmechanisme nu inzetten’

In een serie schriftelijke vragen aan premier Mark Rutte dringt de Tweede Kamer eropaan ervoor te zorgen dat nog voor de verkiezingen het zogenaamde rechtsstaatmechanisme tegen Hongarije wordt ingezet. 

Vorig jaar besloten de Europese regeringsleiders dat lidstaten alleen geld kunnen krijgen uit de Europese fondsen als ze hun rechtsstaat op orde hebben. In Polen en Hongarije is dat een probleem. Zo vindt de Europese Commissie dat de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in Polen is aangetast. Daarnaast verwijt de Commissie Hongarije onder meer te weinig te doen aan fraude met Europese geld. Polen en Hongarije op hun beurt noemen de nieuwe regels chantage.

Voordat de Commissie het rechtsstaatmechanisme eventueel wil inzetten, moet het Europese Hof zich nog uitspreken of het mechaniek zelf wel rechtstatelijk is. Dat gebeurt op 16 februari. Als het Hof de nieuwe regels in stand laat, zal er volgens Eurocommissaris Reynders nog enige tijd overheen gaan voordat ze daadwerkelijk ingezet gaan worden.

‘Voor Nederland onacceptabel’

De Tweede Kamer wil van het kabinet weten wat Nederland gaat doen om het rechtsstaatmechanisme ‘het liefst voor de verkiezingen van 4 april’ in te zetten. Voor het geval dat niet zou lukken vraagt de Kamer: “Gaat Nederland zo snel mogelijk contact opnemen met de Europese Commissie om te laten weten dat dit wat Nederland betreft onacceptabel is?”

Ook willen de vragenstellers van Rutte weten wat hij heeft gedaan om voor elkaar te krijgen dat vooruitlopend op een vonnis van het Europese Hof de betalingen gestaakt zouden worden. De Tweede Kamer had daar eerder al om gevraagd, maar uit de vragen van Sjoerdsma blijkt dat het parlement niet weet of Rutte zich er daadwerkelijk voor hard gemaakt heeft.