ReArm Europe kan doorgaan, maar Nederland werkt niet mee aan versoepeling van de Europese begrotingsregels of aan nieuwe Europese leningen. Daar komt, kort samengevat, de brief van zeven kantjes op neer, waarin het kabinet schetst hoe het opvolging wil geven aan de motie-Eerdmans.
De indiener van de motie is daarover ontevreden. Maar feit is dat de ReArm-plannen al op de steun van een ruime gekwalificeerde meerderheid van de lidstaten mogen rekenen. Dus er valt voor ons land ook niets te blokkeren. En profilering als notoire dwarsligger naast Orbán ambieert het kabinet gelukkig niet. Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, pleit voor een rationeler nationaal debat over Europese financiering van defensie-inspanningen, zonder ‘hyperventileren’ over eurobonds. Hij heeft groot gelijk.
Zaken op hun beloop laten
Een eerste stap naar meer rationaliteit is om een streep te zetten door de ingeboekte afdrachtkorting van ons land aan de EU-begroting. Die botst met de grote en diverse opgaven waarvoor de EU wordt gesteld. Door een herschikking van uitgaven en een verhoging van afdrachten kan ruimte in de EU-begroting worden geschapen voor betekenisvolle investeringen in onze gemeenschappelijke veiligheid.
Dat is bij uitstek een collectief goed op Europees niveau. Maar als die koninklijke weg van structurele financiering voor structurele uitdagingen (voorlopig) niet kan worden bewandeld, zijn eurobonds een ‘second best’. En dat geldt ook voor een tijdelijke versoepeling van de Europese begrotingsregels. Ook niet ideaal, en er zijn, bij overmatig gebruik, natuurlijk risico’s aan verbonden. Maar die risico’s moet je afwegen tegen de risico’s van zaken op hun beloop laten. Want als andere EU-lidstaten door financiële beperkingen te weinig investeren in defensie, schaadt dat onze veiligheid. Een rationele beslisser weegt verschillende risico’s tegen elkaar af.
Wat is een risico?
Dat is een kans dat iets gebeurt, vermenigvuldigd met de schade die kan optreden: Risico = kans x mogelijke schade. Stel nu dat Nederland door het ReArm-pakket een kans van tien procent zou hebben op een financiële schade van 10 miljard euro. Dan lopen we een risico van 1 miljard euro.
Maar wat zou het risico kunnen zijn zonder ReArm-pakket? Als Nederland meer direct in een gewapend conflict op ons continent verzeild zou raken, zou de economische en maatschappelijke schade zomaar 100 miljard euro (10 procent van ons nationaal inkomen) gedurende vijf jaar kunnen zijn. Totaal 500 miljard euro.
Ook als de kans daarop maar 2 procent zou zijn, resulteert een risico van maar liefst 10 miljard euro. Dit zijn natuurlijk maar vingeroefeningen. Ze laten wel zien dat het in ons belang is om te blijven zoeken naar reële mogelijkheden voor ook lidstaten met een hoge schuldenlast om extra te investeren in onze collectieve veiligheid.
