Een circulaire economie moet in Nederland de norm worden. Dat laat staatssecretaris Openbaar Vervoer en Milieu Chris Jansen (PVV) de Tweede Kamer weten in een brief. Spullen moeten in zo’n economie niet langer als afval worden gezien, maar worden hergebruikt. Daartoe wil het kabinet-Schoof Nederlandse ondernemers en burgers aansporen. Nationale en internationale afspraken moeten de Nederlandse samenleving helpen in deze transitie.
Waarom een circulaire economie?
Grondstoffen worden steeds schaarser. Om ze zuiniger en slimmer te gebruiken, wil de staatssecretaris inzetten op een circulaire economie. Zo wordt Nederland minder afhankelijk van landen zoals China, waar een hoop kritieke grondstoffen zoals lithium (gebruikt in batterijen) vandaan komen. Bovendien helpt een circulaire economie in de strijd tegen klimaatverandering en kan het leiden tot herstel van biodiversiteit, een schoner milieu en een gezondere leefomgeving.
Jansen is “trots” op wat er in Nederland al gebeurt. Veel burgers en bedrijven zetten zich via initiatieven en duurzame ondernemingen al in voor een circulaire toekomst. Vanuit de overheid wil hij hen helpen met helder beleid. Er bestaat al een nationaal programma (NPCE). Door bijvoorbeeld langer met producten te doen, minder grondstoffen te gebruiken of deze te vervangen door duurzame varianten, moet Nederland in 2050 volledig circulair worden.
“Behulpzame” Europese regels
Staatssecretaris Jansen wil vanuit het Rijk helpen met de uitvoering van dit nationale programma en inzetten op internationale samenwerking. Er komen volgens hem al “nieuwe en behulpzame Europese regels” aan. Jansen kijkt bijvoorbeeld uit naar enkele wetten die nieuwe, duurzame eisen stellen aan producten die overheden inkopen.
Vanuit het Rijk wil Jansen dus aansturen, maar ook bedrijven moeten mee. En velen willen dat ook, stelt Jansen. De één vanuit “een gevoelde maatschappelijke noodzaak”, de ander omdat ze ook in de toekomst winstgevend willen zijn. En circulair ondernemen is de toekomst, beseffen zij.
Circulair ondernemen winstgevend maken
Ondanks de wil lopen bedrijven nog wel aan tegen het hoe. Circulair ondernemen is nog altijd niet heel winstgevend. Jansen wil daarom de komende tijd gaan onderzoeken hoe dit verbeterd kan worden, zodat Nederland koploper blijft in innovatie. Naast subsidies en andere manieren om bedrijven een financiële boost te geven, kijkt hij daarvoor ook naar samenwerking met private investeerders.
Zijn voorganger, staatssecretaris Vivianne Heijnen (CDA), maakte eerder dit jaar al afspraken met banken over wat de overheid en financiële sector van elkaar nodig hebben. Banken zouden bijvoorbeeld hun beoordeling van financieringsaanvragen kunnen aanpassen, terwijl de overheid zou kunnen zorgen voor een gelijk speelveld voor circulaire ondernemers ten opzichte van het oude ondernemingsmodel. Op deze afspraken zegt Jansen door te zullen bouwen.
“Iedereen moet meedoen”
Ook decentrale overheden, zoals provincies en gemeentes, hebben een rol. Zij zijn bijvoorbeeld in staat “een grote vraag” te creëren voor hun regionale circulaire markt. “Dat kan een enorme boost geven aan ondernemers die goede, toekomstbestendige producten in de markt willen zetten”, aldus Jansen.
Tot slot komt de transitie naar een circulaire economie ook aan op gedragsverandering bij de burger. Veel van hen dragen al bij, stelt Jansen. En dat is belangrijk, maar toch moet er een schepje bovenop. Volgens Jansen zullen we als samenleving moeten veranderen. Weg van steeds meer consumptie en toe naar “vaker tweedehands kopen in plaats van nieuwe producten, makkelijker en goedkoper repareren en meer delen”.
Waar dit onderwerp dicht bij de burger komt, is bijvoorbeeld op het gebied van het inzamelen van afval. Soms gaat dat volgens Jansen “heel makkelijk, maar even zo vaak is het ingewikkeld”. Daarom kijkt hij met verschillende partijen hoe afvalverzameling kan worden verbeterd. Zijn inzichten hierover deelt hij volgend jaar.
Volg de Brusselse avonturen van staatssecretaris Chris Jansen, minister Sophie Hermans (Klimaat & Groene groei) en Eurocommissaris Wopke Hoekstra (Klimaat & Schone groei). Elke vrijdag ontvang je een overzicht van de ontwikkelingen in Nederland en Brussel op dit terrein. Abonneer je hier.
