Met de VN-klimaattop in Bakoe (Azerbeidzjan) over slechts een maand, voelen de ministers de druk om verdere stappen te zetten. Tijdens de vorige VN-klimaattop in Dubai (COP28) werden ambitieuze doelen gesteld, zoals het verdrievoudigen van de wereldwijde capaciteit voor hernieuwbare energie tegen 2030. Uit recente rapporten blijkt echter dat deze doelstellingen nog lang niet binnen bereik zijn.
Zo waarschuwde het Internationaal Agentschap voor Hernieuwbare Energie (IRENA) dat er “drie keer zo veel geïnvesteerd moet worden”, willen we de klimaatdoelen halen. Ook de leiding van de aanstaande VN-klimaattop in november (COP29) zijn bang dat de top uit zal lopen op een mislukking. Hoofdonderhandelaar Yalchin Rafiyev stelde deze week dat er “triljoenen dollars” nodig zijn, maar vreest niet uit te komen op meer dan een paar honderd miljard.
Dit is met name belangrijk voor ontwikkelingslanden. Deze landen hebben namelijk niet alleen het minste geld, maar krijgen ook de zwaarste gevolgen van klimaatverandering over zich heen. Zij willen daarom meer geld van de rijkere landen.
China
Deze enorme kloof benadrukt volgens Hoekstra de dringende noodzaak om de huidige plannen “concreter te maken”. In het akkoord benadrukken de ministers dat de EU op de VN-klimaattop in november wereldwijd leiderschap wil tonen. Ze pleiten voor striktere uitstootregels en meer investeringen, zowel publiek als privaat, voor kwetsbare landen.
Wel staan de ministers erop dat niet alleen deze kosten “breder gedragen” moeten worden. Zo wil de EU dat ook andere, inmiddels verder ontwikkelde industrielanden hun steentje bijdragen. “We moeten er ook voor zorgen dat anderen, die in staat zijn te betalen, hun verantwoordelijkheid nemen”, aldus Hoekstra.
Het lijkt erop dat de EU hiermee voornamelijk doelt op China. Ondanks het feit dat dit land ondertussen de tweede economische macht ter wereld is (en een grote vervuiler) wordt China door de VN nog steeds als ontwikkelingsland aangemerkt.
Koolstofmarkten
Een ander belangrijk onderwerp dat tijdens de bijeenkomst voorbijkwam, was de hervorming en versterking van koolstofmarkten. Dit soort markten, zoals het Europese ETS, hangen een prijskaartje aan het recht om broeikasgassen uit te stoten. Dit helpt bedrijven om te investeren in schonere technologieën, omdat het duurder wordt om veel uit te stoten.
Tijdens deze VN-klimaattop wil de EU er daarom voor zorgen dat koolstofmarkten wereldwijd worden uitgebreid en verbeterd. De EU wil ook dat andere landen hun eigen koolstofmarkten ontwikkelen, zodat er meer geld beschikbaar komt om klimaatdoelen te halen.
“Koolstofmarkten zijn een van de belangrijkste instrumenten die we kunnen gebruiken om emissies omlaag te brengen,” stelde Hoekstra na afloop van de bijeenkomst. Hij is dan ook “blij met het resultaat”.
Kernenergie
Ook minister Hermans zat niet stil. Zij sloot samen met haar Franse collega Agnès Pannier een deal voor meer uitwisseling van kennis, technieken en gezamenlijk onderzoek op het gebied van kernenergie.
De samenwerking komt op een frappant moment. Het huidige kabinet heeft de wens om meer kernreactoren neer te zetten in Nederland. Ook wil het graag de levensduur van de centrale in Borssele, die hard aan onderhoud toe is, verlengen. Iets waar Frankrijk, het land met de meeste kerncentrales ter wereld en een kwakkelende economie, graag bij zou willen helpen.
Hermans staat er echter op dat de samenwerking volledig gericht is op kennisuitwisseling en niets te maken heeft met de Franse wens om meer kernreactoren te bouwen in Nederland. “Zij hebben veel kennis, en dat willen we in Nederland verder opbouwen. Dit gaat echt over hoe wij als landen kijken naar het belang van kernenergie.”
Geen morgen
Hoewel de politieke verhoudingen in Bakoe uitdagend zullen zijn, met geopolitieke spanningen die op de achtergrond spelen, stelt Hoekstra dat de EU “goed voorbereid” is, en de Luxemburgse bijeenkomst “een belangrijke stap is in de goede richting”.
Het succes van de VN-klimaattop in november zal echter afhangen van de bereidheid van landen om mee te doen aan de plannen en actie te ondernemen. In de woorden van Hoekstra zelf: “We moeten werken alsof er geen morgen is”, om ervoor te zorgen dat de wereld daadwerkelijk vooruitgang boekt.
Volg de Brusselse avonturen van klimaatminister Sophie Hermans en beoogd Eurocommissaris Wopke Hoekstra. Elke vrijdag zet Bijou van der Borst de belangrijke ontwikkelingen in Nederland en Brussel op een rijtje. Abonneer je hier.
