Dat de EU bij de Europese verkiezingen van juni een draai naar rechts zou maken, daarover was iedereen het wel eens. Toch maakte Brussel zich niet al te veel zorgen. Tot voor kort zag het ernaar uit dat de informele coalitie van de drie grootste Europese partijen (die doorgaans samenwerken, maar officieel geen coalitie vormen) gewoon stand ging houden.
Maar sinds de monsteruitslag van de PVV lijkt het hek van de dam. Denktank European Council on Foreign Relations spreekt over een “grote ruk naar rechts”. In maar liefst negen EU-landen zouden populistische anti-Europese partijen als winnaar uit de bus komen (Nederland, België, Frankrijk, Hongarije, Italië, Oostenrijk, Polen, Slowakije en Tsjechië). In negen andere lidstaten zullen ze als tweede eindigen.
De denktank baseert zijn voorspelling op nationale peilingen. Door oude peilingen te vergelijken met eerdere verkiezingsuitslagen, maakt het een voorspelling voor het Europees Parlement.
PVV nummer één
Peiler Maurice de Hond maakte op basis van deze cijfers en de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen de vertaalslag naar Nederland. De PVV komt bij hem als overduidelijke winnaar uit de bus met 9 tot 12 Europarlementariërs. Bij de vorige verkiezingen was dat er maar één: Marcel de Graaff, die uiteindelijk overliep naar FvD. GL/PvdA (5-7), VVD (3-4) en NSC (4-5) volgen allemaal op geruime afstand.
Abonneer je nu op de nieuwsbrief Democratie & Rechtsorde
D66 (2-3 ) en BBB (1-2) komen als laatste over de streep. CU, SGP, PvdD, Volt, JA21 en SP dreigen allemaal de kiesdrempel van zo’n 3,5 procent niet te halen. Maar het meest opvallend is misschien wel het CDA: ook daar wordt het spannend of het 0 of 1 zetel wordt.
Rechtse meerderheid
De Europese christendemocraten (EVP), sociaaldemocraten (S&D), liberalen (Renew) en groenen moeten allemaal zetels inleveren. Wel blijven de christendemocraten de grootste. Voor het eerst zou een coalitie van Europese christendemocraten, conservatieven (ECR) en uiterst rechts (ID) op een meerderheid kunnen rekenen. Uiterst rechts is dan ook de overduidelijke winnaar: ID gaat van 60 Europarlementariërs naar 100 Europarlementariërs.
De huidige coalitie van christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen kan standhouden, maar zakt van 60 procent van de zetels naar 54 procent. Een riskante meerderheid: gezien de fractiediscipline veel minder is in het Europees Parlement, kunnen slechts een paar dissidente Europarlementariërs de boel al op stelten zetten.
Ook opvallend: ‘over links’ sneuvelt. Bij sommige stemmingen over milieu en sociale rechten kon een coalitie van Europese liberalen, sociaaldemocraten, groenen en radicaal-linksen de christendemocraten soms buitenspel zetten. Maar die optie haalt nu geen meerderheid meer.
