(Foto: Pé Verhoeven)

Koppig Nederland

08:50 uur – Den Haag, Nederland. Nu Nederland als laatste land de toetreding van Bulgarije en Roemenië tot de Schengenzone blokkeert, staan we voor een zoveelste keer geïsoleerd in Europa. En dat heeft ook tastbare gevolgen: de twee landen blokkeren nu op hun beurt de benoeming van een Nederlander tot baas van de Europese grenswacht. Het AD vroeg daarom aan Europa-kenner Hendrik Vos hoe hij als buitenstaander kijkt naar die stugge Nederlandse houding in het Europese speelveld. 

“Nederland is vaak heel constructief”, zegt Vos. “Maar op de momenten dat het land alleen komt te staan, weigert het iets te ruilen en komt er koppigheid boven. Een tunnelvisie zelfs waarbij Nederland enkel nog zijn eigen gelijk kan zien.” Volgens de Europa-kenner kunnen Nederlandse politici zodanig hard doordrammen op detailpunten dat het vervolgens voor zichzelf onmogelijk om nog van mening te veranderen zonder gezichtsverlies te lijden.

Zorgen Britse vrijhavens voor nieuwe Brexitclash?

08:30 uur – Londen, Verenigd Koninkrijk. Vrijhavens: de Britse premier Rishi Sunak pleit er al zijn hele politieke leven voor. Daar gelden lagere belastingen en zijn de douaneregels vereenvoudigd. Het idee is dat deze vrijhavens knooppunten voor de Britse industrie worden omdat fabrikanten er makkelijker en goedkoper onderdelen kunnen importeren. Londen duidde al acht gebieden aan als vrijhaven. 

Maar in Brussel worden beleidsmakers hier achter de schermen vooral zenuwachtig van, dat schrijft The Financial Times. In de Brexit-akkoorden werd namelijk afgesproken om geen importheffingen te verrichten op handel tussen het VK en de EU. Dat betekent echter dat de Britse vrijhavens ook kunnen dienen als een belastingvrij achterdeurtje dat rechtstreeks toegang biedt tot de Europese markt. De vrees in Brussel is daarom dat de EU-importheffingen misloopt en bedrijven bovendien zouden verhuizen naar het VK. 

Vooralsnog kan de EU er echter weinig tegen doen: in de Brexitakkoorden is expliciet opgenomen dat dit soort douanebeleid is vrijgesteld van de bredere bedongen handelsafspraken. Maar volgens een clausule kan die vrijstelling in 2023 aangevochten worden. Stevenen we volgend jaar af op een zoveelste Brexitclash?

Oekraïense wederopbouw financieren met Russisch geld

08:10 uur – Brussel, België. Brussel wil Rusland laten boeten voor de oorlog in Oekraïne, in figuurlijke én letterlijk zin. De Europese Commissie heeft namelijk voorgesteld om het Russisch geld dat het bevroren heeft, voor de sancties te gebruiken bij de wederopbouw van Oekraïne. Dat schrijft NRC. 

Concreet zou de Commissie de confisqueerde tegoeden van de Russische centrale bank en van Russische oligarchen willen beleggen, om vervolgens de opbrengsten in Oekraïne te investeren. Die 319 miljard gewoon volledig afpakken en aan Oekraïne geven, zou een juridisch drama vormen. Om dat te doen, moet er een rechtstreeks verband zijn tussen de begane misdaden en de eigenaars van het geld, wat hier dus niet het geval is. De centrale bank en de oligarchen staan immers niet zelf aan het front. Maar ook enkel de opbrengsten van beleggen met dat geld gebruiken, gaat nog een taaie juridische en politieke puzzel worden.

Twitter op de eerste plaats

07:50 uur – Brussel, België. Het was een tijdje onduidelijk bij de Europese Commissie hoe ze Twitterbaas Elon Musk aan de lijn de konden krijgen. Toen hij het halve personeelsbestand ontsloeg, zaten daar ook heel wat mensen bij die verantwoordelijk waren voor de relatie met de EU. Maar uiteindelijk is het dan toch gelukt: Eurocommissaris voor Industrie Thierry Breton had gisteren een videoconferentie met Musk. Dat nieuws deelde Breton op… Twitter.

Tijdens die meeting zou Breton volgens Politico gewaarschuwd hebben dat Twitter volledig verboden kan worden in de EU als het de inhoud van berichten niet beter gaat reguleren. Ook moet het desinformatie beter aanpakken en transparanter worden over zijn gebruiksvoorwaarden. Eurocommissaris voor Transparantie Věra Jourová zei later nog dat Musk met zijn acties alle anderen heeft ingehaald op het lijstje van bedrijven die door de EU-autoriteiten aangepakt moeten worden.

Tribunaal voor Russische oorlogsmisdaden

07:30 uur- Brussel, België. Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen wil dat de EU een Russisch tribunaal opricht. Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag heeft al eigen onderzoeken gestart naar misdaden tegen de mensheid en andere oorlogsmisdaden begaan door Rusland. Maar Den Haag is niet bevoegd om de “misdaad van agressie” te berechten. Dat is de beslissing zelf om een ander land aan te vallen, een manier om op het allerhoogste niveau de Russische architecten van de Oekraïense invasie te berechten. Ook al hebben die in de praktijk hun handen niet ‘vuil’ gemaakt. 

Speciaal voor de misdaad van agressie wil von der Leyen dus een tribunaal oprichten. Daarvoor gaat ze nu op zoek naar steun van de internationale gemeenschap. Oekraïne zal in elk geval blij zijn met het initiatief: president Zelensky roept al maanden op om zo’n tribunaal op te richten. Dat schrijft Reuters.