‘Europa als een taak: heroverwegen, herbouwen, opnieuw aandrijven’, onder dat motto gaat het roterende voorzitterschap van de Europese Unie onder Tsjechië van start. Van 1 juli tot en met 31 december worden de ministerraden van de Europese Unie voorgezeten door de centrumrechtse regering van premier Petr Fiala. Ze zullen Europa vooral door de energietransitie, hoge inflatie en oorlog in Oekraïne moeten trekken. Nederlandse ministers zullen veel in Tsjechië te vinden zijn de komende maanden. Om te beginnen gaat staatssecretaris Van der Burg voor Asiel en Migratie op 11 juli naar Praag. Een dag later zal Klimaatminister Jetten zich melden in de Tsjechische hoofdstad.
In de startblokken
19 Eurocommissarissen en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen hebben bij de aanvang van het Tsjechische EU-voorzitterschap direct een bezoek gebracht aan het land. Daar sprak de Europese Commissie met leden van de Tsjechische regering en het parlement over de prioriteiten en agenda voor het komende half jaar. In de lijn der verwachting zal Tsjechië zich vooral toeleggen op het bestendigen van de Europese energievoorraad, de oorlog in Oekraïne en de zogenaamde Green Deal – dat zijn de plannen van Eurocommissaris Frans Timmermans om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken.
Premier Fiala stelde tijdens een persconferentie dat het voorzitterschap enkel een succes kan worden als de Tsjechen goed samenwerken met de Europese Commissie. “We zijn erg dankbaar voor de hulp en het vertrouwen dat we in de aanloop naar het voorzitterschap hebben ontvangen van voorzitter Von der Leyen.”
Opvolgen sterke waakhond
Die ondersteuning van de Europese Commissie zal dan ook nodig zijn om het sterke voorzitterschap van Frankrijk voort te zetten. Het land dat de afgelopen zes maanden aan het roer stond, heeft meer diplomatieke ervaring en kreeg zo veel wetsvoorstellen en plannen voor elkaar. Daarnaast moest het land de Europese Unie door de plotselinge oorlog in Oekraïne en bijkomende energie- en voedselcrisis loodsen. Toch is Tsjechië niet helemaal onervaren: sinds de toetreding tot de Europese Unie – in 2004 – had het land al één keer eerder het voorzitterschap in handen, in 2008.
Elke zes maanden wordt de Europese Unie door een andere lidstaat voorgezeten. Dat land moet dan de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie – waarin alle Europese ministers op een bepaald beleidsterrein samenkomen zoals Landbouw – sturen. Zo moet de voorzitter zorgen dat alle lidstaten (ministers) het eens worden en tot compromissen komen. Daarnaast is de voorzitter ook de vertegenwoordiger van de Raad van de Europese Unie in gesprekken met andere instellingen zoals het Europees Parlement en de Europese Commissie. Nederland is de tweede helft van 2029 weer aan de beurt om het voorzitterschap op zich te nemen.
