Het is de dag van de extra Europese top. Brusselse wegen, tunnels en pleinen worden afgesloten om premier Rutte en de andere regeringsleiders te ontvangen. De dag begint voor de Nederlandse eerste minister met een zogenoemde voor-top. Een bijeenkomst in het traditionele Egmontpaleis in hartje Brussel waar de liberale Europese regeringsleiders elkaar ontmoeten om voorafgaand aan de echte top de standpunten af te stemmen.
Top begint in de middag
Na de top zijn er nog verschillende zogenoemde biltateraaltjes, oftewel onderlinge ontmoetingen. En omstreeks vier uur begint de echte top. De leiders zullen één voor één over de rode loper naar binnenkomen, om vervolgens enkele vragen van de internationale media te beantwoorden. Premier Rutte komt altijd eerst langs bij de Nederlandse journalisten, waarna hij vaak nog wat vragen in het Engels moet beantwoorden.
Als eerste komt, als de leiders eenmaal de vergaderzaal hebben bereikt, de voorzitter van het Europees Parlement Roberta Metsola aan het woord. Bij elke top is een half uurtje voor haar ingeruimd. Daarna wordt via een videoverbinding geluisterd naar de Oekraïense president Zelensky die via een groot videoscherm de leiders toespreekt, waarna de discussie over de oorlog en vooral de sancties begint. De verwachting is niet dat het zogenoemde zesde sanctiepakket wordt aangenomen. Hongarije blokkeert, maar ook Slowakije en Tsjechië kunnen niet zomaar zonder Russische olie die via een pijplijn naar hun land stroomt. En ook Nederland wil nog een aantal extra garanties. Het gaat om de Russische olie die via de Rotterdamse haven wordt doorgevoerd. Het kabinet wil de zekerheid dat andere landen het niet minder nauw nemen met de olieboycot. De verwachting is dat het sanctiepakket pas volgende maand kan worden afgerond.
Diplomaten doen het voorwerk
Om half tien komen de ambassadeurs (de permanente vertegenwoordigers geheten) voor een extra vergadering bij elkaar. Namens Nederland zit ambassadeur Robert de Groot daarbij. Ze hebben zondag ook lang vergaderd. Ze proberen de conclusies die aan het eind van elke formele EU-top worden getrokken verder bij te schaven. Die conclusies zullen naar verwachting gaan over voedselzekerheid, de wederopbouw van Oekraïne, extra geld om te zorgen dat ambtenaren in Oekraïne salaris kunnen blijven ontvangen en een algemene oproep om aan energiebesparing te doen.
