De komende anderhalf tot twee jaar moet Nederland in Brussel onderhandelen over Fit For 55: Een pakket klimaatmaatregelen van Eurocommissaris Frans Timmermans, met daarin dertien voorstellen op 4.000 pagina’s papier. Het doel: 55% CO2-reductie in 2030 in Europa. Over de manier waarop we dat gaan doen, daar valt dus nog over te praten.
De Tweede Kamer debatteerde daarom woensdag over de Nederlandse positie. De regering staat positief tegenover het pakket, maar neemt niet alle voorstellen over.
Lagere inkomens
“Maar er zijn ook voorstellen van de Europese Commissie waar we vragen bij stellen of terughoudend over zijn. Zo plaatst het kabinet vraagtekens bij het sociale klimaatfonds om directe inkomensaanvulling te verstrekken”, zegt staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius (VVD).
Tijdens het debat trok de PvdA al stevig van leer tegen dit standpunt, zij willen wél de lage en de middeninkomens helpen met een klimaatfonds. Zij vinden dat als het kabinet zegt dat het haalbaar en betaalbaar moet zijn, ze ook deze stap moeten zetten. “Ga nou één stapje verder en zeg: voor de lage en de middeninkomens gaan we niet alleen zorgen dat het betaalbaar is, we gaan zorgen dat zij er netto op vooruitgaan, of in ieder geval niet erop achteruitgaan”, zei Joris Thijssen (PvdA).
Dit is een stap te ver volgens de staatssecretaris. De regering wil eerst de onderhandelingen afwachten. De PvdA kreeg bijval van de Partij van de Dieren: “Ik vind het vreemd dat de staatssecretaris zegt: we wachten de onderhandelingen af en kijken vervolgens of mensen er beter van worden. Dat lijkt me een beetje een rare volgorde.”
Ook Raoul Boucke (D66) vindt dat de lage inkomens zo veel mogelijk gecompenseerd moeten worden, “maar om nu hier de belofte te doen dat alles gecompenseerd wordt, terwijl wij nog duizenden pagina’s aan het doornemen zijn, vind ik niet verantwoord.”
“Eerlijke” verdeling
Daarnaast houdt de Nederlandse regering ook de verdeling van de kosten goed in de gaten, verzekert de staatssecretaris tijdens het debat. Alle lidstaten moeten een eerlijk deel van de hogere kosten voor hun rekening nemen. Over wat dan precies eerlijk is zal door de Europese lidstaten onderling worden uit onderhandeld, volgens Yeşilgöz-Zegerius. “We zullen scherp opletten hoe de maatregelen in de praktijk uitwerken voor Nederlanders en uiteraard voor hun portemonnee.”
Als het gaat over eerlijk delen dan komt ook algauw het ETS-systeem ter sprake. In het plan van Eurocommissaris Timmermans staat een herziening van het bestaande EU-systeem van verhandelbare emissierechten (ETS). Kort samengevat: een systeem dat regelt hoeveel je moet betalen als je toch CO2 uitstoot. De staatssecretaris is er kritisch over. “Sommige landen, zoals Nederland, krijgen nu een hele hoge opgave en andere landen een hele lage. Daar moet een betere verdeling voor komen.”
Is dit te volgen?
Dit was het eerste debat in de Tweede Kamer over het pakket van Eurocommissaris Frans Timmermans. Er zullen nog vele debatten volgen, voordat alle 4.000 pagina’s zijn doorgewerkt. Nederland zal daarnaast ook tijdens de verschillende raden waar de vakministers elkaar treffen, zoals de Milieuraad, Energieraad, Transportraad, punten uit het rapport aftikken.
Een duidelijke vraag volgt daarop uit de Tweede Kamer van SP Kamerlid Renske Leijten: hoe blijft dit dossier te volgen? Ze vraagt daarom: “Is het mogelijk om af te spreken dat wanneer er tijdens een Milieuraad iets wordt besloten of afgetikt wat een ander standpunt is of een andere uitkomst heeft dan de Nederlandse regering als inzet had, wij daarvan onverwijld in kennis worden gesteld? Zou de staatssecretaris, zou het kabinet erover na kunnen denken hoe dat sneller kan? Vaak worden we al eerder via de media geïnformeerd over dingen die in Brussel werden besproken, dan door het kabinet.”
