Het initiatiefnota genaamd ‘Alle seinen op groen‘ bestaat uit 74 pagina’s waarin Koekkoek analyseert welke problemen een goedwerkend Europees treinnetwerk tegenhouden. Vervolgens geeft ze ook oplossingen voor die problemen. Dat heeft ze niet zelf allemaal bedacht. Hiervoor is ze uitgebreid in gesprek gegaan met hoogleraren, ProRail en met treinbedrijven.

Belastingen

Iets wat opvalt, is het verschil in prijs tussen vliegen en treinreizen. “Vliegen is veel te goedkoop’’, zegt hoogleraar transportbeleid Bert van Wee van de TU Delft. Hierdoor is met de trein reizen vaak duurder dan met het vliegtuig. Volt wijst oneerlijke subsidies aan als de boosdoener.

Een oplossing hiervoor is kerosine wel te belasten. Nu hoeft de luchtvaart niet te betalen voor zijn brandstof, terwijl de elektriciteit die de trein gebruikt wel wordt belast. Dat terwijl de elektriciteit nauwelijks uitstoot en kerosine sterk vervuilend is. Zo stoot je per persoon met een vlucht naar Barcelona vijftig keer zoveel CO2 uit als met de trein. De luchtvaart meer belasten of het treinvervoer minder belasten, vindt Koekkoek een goede stap. 

Daar komt bij dat vliegtuigmaatschappijen ook niet op hoeven te draaien voor de grenscontroles van de koninklijke marechaussee. Treinmaatschappijen moeten dat wel, wat in Nederland ongeveer zes miljoen euro per jaar kost.

Meer liberalisering

Volgens Koekkoek is ook het gebrek aan concurrentie op het spoor een reden van dure treintickets. Als concreet voorbeeld noemt het initiatiefnota het traject tussen Amsterdam en Londen. Daar rijdt nu alleen Eurostar op, wat volgens Volt kan leiden tot hogere prijzen.

De partij is overigens een van de weinigen die iets voelt voor meer privatisering van het spoor. De meeste partijen hebben zich tegen meer liberalisering uitgesproken omdat ze bang zijn dat het juist leidt tot slechtere dienstverlening. Alleen de VVD staat ook achter meer concurrentie op het spoor.

Abonneer je nu op de nieuwsbrief Mobiliteit

Volgend jaar is er open access voor internationale treinen in Nederland. Dat betekent dat treinbedrijven, zoals Arriva, op eigen risico en zonder overheidsconcessie, mogen rijden op het grensoverschrijdende spoor. Nu is dat vooral in handen van NS. Volt kijkt er met een positieve blik naar en denkt dat dit kan leiden tot lagere prijzen en een beter aanbod voor reizigers.

Verschillende regels

Op het spoor is nog een van de weinige plekken waar je duidelijke grenzen ziet tussen landen. Daar wil Volt ook van af. 

Om te beginnen vindt de partij dat er echt werk van een centraal boekingssysteem moet worden gemaakt. Zodra je de grens overgaat, moet je vaak bij een ander bedrijf een nieuw ticket kopen. Dat is soms ingewikkeld, plus een extra drempel. Frans Timmermans wilde als Eurocommissaris (Klimaat) dat er uiterlijk vorig jaar een centraal boekingssysteem zou zijn. Dat is niet gelukt, maar er wordt wel aan gewerkt. 

Een ander voordeel dat de luchtvaart heeft ten opzichte van de trein, afgezien van alle subsidies, is dat er eenduidige internationale regels zijn. Zo is de voertaal Engels en worden er internationaal, al helemaal in de EU, dezelfde regels gehanteerd. Het spoor is daarin erg nationalistisch. De machinist moet de taal van het land spreken, wat lastig is als de trein door meerdere landen gaat, en elk land heeft zijn eigen signalen en tekens. Tot nu toe hebben landen ook niet heel veel zin om dat aan te gaan passen. Dat is namelijk een gigantische operatie, maar voor Koekkoek wel de moeite waard. 

Gelijk spoor

Er zijn ook fysieke belemmeringen, zoals de breedte van het spoor. In veel landen is dat anders. Dit zorgt ervoor dat je moet overstappen op een nieuwe trein die wel voor het andere spoor is gemaakt. Sommige treinen zijn wel speciaal aangepast om van de ene spoorbreedte naar de andere te gaan, maar dat zijn wel extra investeringen die gemaakt moeten worden. Volt wil dat door heel Europa de breedte van het spoor hetzelfde is, zodat een trein ook door heel Europa kan rijden.

In totaal kosten alle maatregelen die ze voorstellen maximaal ongeveer 53 miljard. Wel erkent de partij in de initiatiefnota dat niet alle kosten bekend zijn. De onbekende kosten zijn niet in het bedrag meegenomen.