“De vergrijzing van de Europese Unie moet meer op de Nederlandse politieke en beleidsagenda komen te staan”, stelt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Ons land is nauw verweven met andere EU-landen via handel, de gemeenschappelijke munt en Europese samenwerking. Wat daar gebeurt, heeft direct invloed op onze economie en samenleving.

Nederland heeft een unieke positie. We vergrijzen relatief gezien minder snel dan veel andere EU-landen en hebben meer gespaard voor de pensioenen. Maar juist daardoor kan ons land geïsoleerd raken. Als vergrijzing ergens anders tot economische problemen leidt, kan dat de Nederlandse export raken.

De Europese koek vergroten

De WRR schetst vier mogelijke risico’s: economische groei die stilvalt, oplopende staatsschulden, hogere inflatie en politieke spanningen tussen EU-landen. “Nederland kan zich geen Unie veroorloven die economisch tot stilstand komt of uit elkaar drijft door spanningen rondom de problematiek van vergrijzing en pensioenen,” waarschuwt het rapport.

Om deze risico’s te beperken, pleit de WRR voor Europees beleid dat langer doorwerken stimuleert. “Dat vergroot de totale Europese koek,” beweert het rapport. Cruciaal is dat dit beleid mensen niet alleen stimuleert, maar ook de mogelijkheid geeft om langer actief te blijven. Denk aan betere regelingen voor omscholing en flexibel werken voor ouderen.

Handel met jonge landen

De WRR benadrukt dat het in het brede Nederlandse belang is om opbouwend, maar kritisch mee te denken over Europese oplossingen. Het rapport pleit voor drie oplossingen: vooruitlopen op een vergrijzende EU, sturen op een vergrijzingsbestendig Europees beleid en nationaal beleid ontwikkelen ter bescherming tegen de negatieve gevolgen.

Nederland kan zich bijvoorbeeld beter beschermen tegen risico’s door meer handel te drijven met jonge, opkomende economieën. Het rapport adviseert “economische diplomatie vanuit een demografisch perspectief”, die zich in het bijzonder richt op ‘jonge’ landen zoals India, de Filipijnen en Indonesië.

“Vergrijzing is een sluipend proces dat makkelijk onderschat wordt,” waarschuwt de WRR. De gevolgen kunnen enorm zijn als we er niet tijdig op inspelen. 

Van het inflatiespook tot het coronaherstelfonds, elke woensdag ontvang je een overzicht van de laatste ontwikkelingen. Abonneer je hier.