Frans Timmermans stond dit weekend volop in de spotlights in de Beurs van Berlage. In Amsterdam kwamen sociaaldemocratische leiders uit heel Europa samen voor het congres van de Partij van Europese Socialisten (PES). Officieel draaide het congres niet om de Nederlandse verkiezingen, maar alles voelde als een steunbetuiging aan de GroenLinks–PvdA-lijsttrekker die jarenlang het gezicht was van het Europese klimaatbeleid in Brussel.

Internationale steun

Belangrijke Europese politici spraken lovend over Timmermans. De Portugese voorzitter van de Europese Raad António Costa noemde hem een “gids voor de sociaaldemocratie”. Ook de Spaanse premier Pedro Sánchez was aanwezig, net als andere linkse leiders die zijn stijl van politiek prezen. Hun boodschap was duidelijk: Timmermans is meer dan alleen een Nederlandse partijleider, hij is een boegbeeld van het Europese links.

Echt campagne voeren voor de Nederlandse verkiezingen deed Timmermans niet. In plaats daarvan sprak hij over thema’s als eerlijkheid, democratie, sociale rechtvaardigheid en vrede. Zijn oproep aan het publiek was vooral om vriendelijk te blijven, ook tegenover mensen met andere meningen. Een voorzichtige boodschap dus.

Stilte over migratie

Wat opviel, was het onderwerp dat juist niet ter sprake kwam: migratie. In heel Europa een belangrijk onderwerp, ook in Nederland. Toch bleef het tijdens het congres opvallend stil. De Deense premier Mette Frederiksen, bekend om haar strenge migratiebeleid, was afwezig. Andere leiders, onder wie Timmermans en Sánchez, legden de nadruk op betaalbaar wonen en sociale zekerheid.

Dat stilzwijgen over migratie laat zien hoe verdeeld de sociaaldemocraten in Europa zijn. Waar sommige partijen de Deense lijn volgen, kiest Timmermans voor een mildere aanpak. In het RTL-verkiezingsdebat had hij Spanje nog genoemd als voorbeeld voor samenwerking met landen van herkomst om migratie te regelen. Maar in Amsterdam lijkt hij zich liever te richten op thema’s die verbinden, niet verdelen.

Progressieve toekomst

Tijdens zijn toespraak riep Timmermans de Europese linkse partijen op om nauwer samen te werken. De fusie van GroenLinks en PvdA ziet hij als een voorbeeld voor andere landen. Volgens hem kan links alleen sterker worden door de handen ineen te slaan en samen te werken aan één progressieve beweging die het opneemt tegen de groei van rechts-nationalistische partijen.

Of dat ooit op Europees niveau gaat gebeuren, is nog maar de vraag. De sociaaldemocratische fractie en de Groenen staan vaak aan elkaars kant, maar op nationaal niveau zijn er in Europa grote, soms ogenschijnlijk onoverkomelijke verschillen.