Op ’s werelds grootste drijvende kantoor kwamen Afrikaanse en Europese leiders vandaag samen in Rotterdam. Minister-president Mark Rutte vatte de insteek van de internationale top als volgt samen: “Afrika staat op de frontlinie van een klimaatramp die het niet zelf heeft veroorzaakt. Daarom moeten wij als internationale gemeenschap allemaal ons steentje bijdragen en de nodige financiële steun bieden zodat Afrika de nodige aanpassingsmaatregelen kan treffen.”

Bij de COP 26-klimaatconferrentie die in november plaatsvond in Glasgow, beloofden westerse regeringsleiders nog plechtig de gevolgen van de klimaatcrisis op het Afrikaanse continent niet te zullen vergeten. De internationale gemeenschap nam zich in het bijzonder voor om de uitgaven aan aanpassingsmaatregelen te verdubbelen.

Magere opkomst

Door vandaag met een zware delegatie van zeven Afrikaanse presidenten en nog veel meer ministers naar Nederland te trekken, moge het duidelijk zijn dat het Afrikaans continent Europa graag aan die belofte wil houden. Het enthousiasme waarmee Rutte zijn engagement uitsprak, werd echter niet gereflecteerd door de zwaarte van de Europese delegatie: Rutte en Deens premier Mette Frederiksen waren de enige Europese regeringsleiders die present tekenden. De president van Senegal Macky Sall liet weten hierdoor teleurgesteld te zijn. Eurocommissaris voor Klimaat Frans Timmermans was wel van de partij om een toespraak te geven.

Met de bijeenkomst hoopt men in het bijzonder de aandacht te vestigen op het ‘Africa Adaption Accelaration Program’. Dat programma heeft als doel zo’n 25 miljard aan investeringen in Afrikaanse klimaataanpassingen op de been te brengen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld technologie die landbouw bestendiger kan maken tegen natuurrampen.

Energiezwaargewicht

Timmermans benadrukte dat de Europese Unie haar verantwoordelijkheid moet nemen: “Een van de meest perverse effecten van de klimaatcrisis is dat zij die er het minst aan bijgedragen hebben er het hardst onder gaan lijden. Afrika is daar het voorbeeld van.”

De pragmaticus in Timmermans probeerde ook diegenen die zich door dit morele argument niet aangesproken voelden, te overtuigen: “Zonder succes in Afrika kan er geen succes in Europa zijn. Ons lot is zodanig verbonden dat ook wij de gevolgen ervan zullen dragen als we Afrika niet helpen om gebruik te maken van de potentie die het heeft. Het is in ons eigen belang dat we de nodige kennis en investeringen naar Afrika brengen.”

Het belangrijkste daarbij volgens Timmermans? “Elektriciteit brengen naar de zeshonderd miljoen Afrikanen die dat nu niet hebben.” Hernieuwbare energie kan daar volgens hem een cruciale rol bij spelen, met name omdat het goedkoop, toegankelijk en aantrekkelijk voor investeringen zou zijn: “Afrika heeft absoluut de potentie om een internationaal energiezwaargewicht te worden!”

De Senelagese president Macky Sall maakte daar wel een kanttekening bij: “Er is inderdaad enorm veel potentieel voor zonne-energie, maar zonder opslagcapaciteit zijn we daar niets mee. Daarom zijn investeringen in aanpassingsmaatregelen zo nodig.”

Dat het uitbouwen van hernieuwbare energie in Afrika ook mogelijkheden voor export naar Europa biedt, is volgens Timmermans alleen maar mooi meegenomen: “Dat kan ervoor zorgen dat wij in de toekomst minder vatbaar zijn voor energiechantage door bepaalde individuen.”