De Tsjechische premier Petr Fiala kondigde vorige week aan dat zijn inlichtingendienst een netwerk heeft opgerold dat Russische propaganda verspreidde in Europa. Volgens de premier gebeurde dat met geld uit Moskou. Er zouden ook Europese politici betaald zijn, meldt de Tsjechische nieuwssite Denik N, onder meer uit Nederland. Daarbij zou het onder meer de bedoeling zijn geweest om de Europese verkiezingen te beïnvloeden. 

De Tweede Kamer hield een debat over wat Nederland nu aan moet met dat nieuws. Alleen: in de inlichtingenwereld is het aan de inlichtingendienst om te bepalen hoeveel kan worden vrijgegeven. Het kabinet kan daarom niet zeggen of het weet om welke politici het gaat en of de AIVD nu vervolgstappen zet. 

Opnieuw naar de stembus

Met de Europese verkiezingen voor de deur (6 juni) maakt Pieter Omtzigt (NSC) zich ernstige zorgen: “Nu zitten we hier met de brokken. Tsjechië wil niet voor de verkiezingen vertellen wie de betrokkenen zijn. Dat betekent dat de Europese kiezers in juni niet weten of er mensen omgekocht zijn.”

Omtzigt wil daarom dat het kabinet de Tsjechen overtuigt om de informatie alsnog vrij te geven voor de verkiezingen. Maar minister van Binnenlandse Zaken Hugo de Jonge (CDA) vindt dit geen goed idee: “We hebben contact gehad met de Tsjechische autoriteiten. (…) Maar ik heb natuurlijk niet opgeroepen om de informatie openbaar te maken. Ik zou het namelijk ook niet accepteren als een andere EU-lidstaat dat in onze richting zou doen.”

Abonneer je nu op de Dagvangst van hoofdredacteur Bert van Slooten

De Jonge vertelt dat de Tsjechen een bewuste keuze hebben gemaakt over de hoeveelheid informatie die ze wilden vrijgeven. “Ik kan niet overzien wat de reden daarvoor is. Mogelijk heeft dat te maken met strafvervolging. Mogelijk heeft dat te maken met nader onderzoek dat nog loopt, met signalen of leads die nog onderzocht worden.”

Omtzigt: “Hoe kunnen wij dan weten dat er niet ergens na de verkiezingen verteld wordt: de integriteit was in het geding; u moet opnieuw naar de stembus omdat we toen al wisten dat één of twee kandidaten in die mate beïnvloed werden dat ze eigenlijk geen kandidaat hadden moeten zijn?”

Brief aan het Europees Parlement

Als het kabinet niet wil aandringen, wil Omtzigt het heft in eigen handen nemen. Hij stelt voor om als Tweede Kamer een brief aan het Europees Parlement te schrijven met de vraag wat het zelf gaat doen om ervoor te zorgen dat het verkiezingsproces transparant is.

“Als een aantal andere landen dat nou ook schrijft — er werden zes landen genoemd: Hongarije, Polen, Duitsland, Frankrijk, Nederland en België — weet het Europees Parlement: hé, wij moeten oppassen dat onze eigen integriteit niet in het spel komt door deze Tsjechische onthullingen”, aldus Omtzigt.