Na eerder al Polen, Israël, Griekenland en Cyprus te hebben bezocht, stopten Europarlementariërs Jeroen Lenaers en Sophie in ‘t Veld deze week in Hongarije. Die Europese tournee heeft alles te maken met het spywareschandaal dat de Europese Unie sinds 2021 in haar greep houdt. Toen barstte het nieuws los dat journalisten, oppositieleden en rechters uit verschillende EU-lidstaten spionagesoftware op hun telefoons hadden staan. Volgens de Europarlementariërs wijst alles erop dat nationale regeringen de daders zijn.
“Op dit moment vormt spionagesoftware de grootste bedreiging voor de democratie van de Europese Unie”, vertelt in ‘t Veld. “Dit is de digitale versie van de bestorming van het Amerikaanse Capitool.” De D66’er benadrukt dat spionagesoftware veel verder gaat dan enkel afluisteren: “Het biedt toegang tot elk aspect van je privéleven. Alle bestanden, gesprekken en de volledige geschiedenis van je locatie zijn te volgen.”
Lenaers ‘de linkse activist‘
Jeroen Lenaers is dan ook zeer teleurgesteld dat de Hongaarse regering op het laatste moment, zonder uitleg, de uitnodiging afsloeg om met de Europarlementariërs in gesprek te gaan: “In plaats daarvan koos minister van Justitie Judit Varga ervoor om ons aan te vallen met complottheorieën. Daaruit blijkt een gebrek aan respect voor de democratische dialoog.” Varga noemde CDA’er Lenaers een linkse activist, die gefinancierd wordt door George Soros.
Toch was het bezoek niet helemaal tevergeefs: parlementsleden van de regeringspartij en de voorzitter van de Hongaarse databeschermingswaakhond wilden wel in gesprek gaan. “Dat waren constructieve gesprekken, maar toch blijven er nog veel vragen”, aldus Lenaers. Ook was er tijd om te luisteren naar journalisten en allerlei soorten maatschappelijke belangenbehartigers: “Daarbij was duidelijk dat Hongaren het gevoel hebben dat hun basisrechten systematisch geschonden worden. Wie de regering durft te onderzoeken of er tegen protesteert, wordt al jaren geviseerd.”
Geheimhoudingsplicht
In Boedapest lopen Lenaers en In ‘t Veld voor de zoveelste keer tegen een muur aan. Eerder daagde ook de Poolse regering niet op. Daarbovenop vertelt in ‘t Veld dat regeringen die wel in gesprek met hen gegaan zijn, nauwelijks informatie wilden vrijgeven. Dat gold ook voor lidstaten die spionagesoftware voor legitieme doeleinden gebruiken. In ‘t Veld: “Het lijkt echt alsof er een soort omerta geldt.” Ook de Europese Commissie treft volgens haar schuld omdat deze de lidstaten niet ter verantwoording roept.
En de telefoons van de Europarlementariërs zelf, zijn die vrij van spionagesoftware? “We laten ze om de zoveel tijd controleren, maar daar kun je nooit volledig zeker van zijn”, aldus in ‘t Veld.
