Verder staat er in het vredesplan dat er volledige amnestie moet zijn voor alle partijen die betrokken zijn geweest bij de oorlog. Ook de Russische taal moet in de toekomst op scholen geleerd worden. En de Russische kerk moet een officiële status krijgen. Bovendien moet het land, zo staat in de tekst, alle nazi-ideologie afzweren.
De eerste reacties uit de EU waren zeer defensief. “Geen vrede zonder betrokkenheid van Oekraïne en Europa”, liet voorzitter Von der Leyen weten. En “de EU heeft een zeer duidelijk tweepuntenplan: ten eerste Rusland verzwakken en ten tweede Oekraïne steunen”, aldus Buitenlandchef Kaja Kallas. “De Oekraïners lijden en willen vrede, maar de prijs kan niet zijn dat ze hun land overgeven.”
“De Oekraïners, die zich al meer dan drie jaar heldhaftig verzetten tegen de agressie van Rusland en zullen altijd elke vorm van capitulatie afwijzen”, aldus de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot. “Het is niet het slachtoffer die je moet straffen, maar de agressor”, was de reactie van de Poolse minister Radoslaw Sikorski.
Europa heeft geen plan
En dat is het probleem. De EU wordt elke keer verrast door nieuwe ontwikkelingen en blijft vast houden aan het op de knieën krijgen van Rusland via economische sancties. Volgens Kallas werken de maatregelen. De export van Russische ruwe olie is op het laagste niveau sinds maanden. De Russische belastinginkomsten uit olie zijn gering. De sancties treffen Rusland hard, daar is de chef Buitenland van de EU van overtuigd.
Wat misschien nog wel het meeste pijn doet, is dat de Amerikanen in de voorstellen het geld van de bevroren rekeningen van Russische miljonairs willen gebruiken. Over dat geld is al maanden gesteggel tussen de Europese leiders. België verzet zich tegen het idee, omdat het juridisch niet goed is geregeld. En premier De Wever is bang, omdat de rekeningen in België zijn ondergebracht, dat zijn land met strafmaatregelen uit Rusland te maken krijgt.
In het nieuwe vredesplan gebruiken de Amerikanen het geld (samen met de Russen) voor een herstel- en investeringsplan, waarbij een deel van de winst naar de Verenigde Staten zal gaan. Aan dat fonds moet Europa dan ook bijdragen. President Trump wil het deze week geregeld hebben. De Europese leiders hopen vooral dat het geen dictaat is en willen onderhandelen. Volgens verschillende deskundigen is de oorsprong van het vredesplan afkomstig uit Rusland. De Financial Times heeft alle punten op een rij gezet en voorzien van opmerkingen waar de rode lijnen van Oekraïne maar ook van Rusland worden overschreden.
Fantasiewereld
Ondertussen waarschuwt vicepresident Vance dat er nu wel wat moet gebeuren. “Elk plan moet het doden stoppen terwijl de Oekraïense soevereiniteit behouden blijft.” Volgens Vance kan Oekraïne de oorlog niet winnen met meer geld, wapens en sancties. “Vrede wordt niet bereikt door mislukte diplomaten of politici die in een fantasiewereld leven. Misschien wordt ze bereikt door slimme mensen die in de echte wereld leven.”
Vandaag (zondag) wordt over het vredeplan in Zwitserland verder gesproken door Oekraïne en Amerika. Ook verschillende Europese landen zoals Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zullen aanwezig zijn. De Nederlandse premier Schoof belt via een videoverbinding in. Het is de verwachting dat er komende week nog meer gesprekken in Zwitserland zullen plaats vinden.
