Nederland gaat flink investeren in defensie en de defensie-industrie. Plannen die overeenkomen met de plannen uit Brussel. Ook daar wordt nagedacht over investeren in legers van EU-landen en het opschroeven van de productiecapaciteit van defensiebedrijven. Donderdag presenteerde Ruben Brekelmans, de nieuwe minister van Defensie, de defensienota met de prioriteiten. In het kort: we krijgen meer tanks, meer F-35 gevechtsvliegtuigen en meer marineschepen. Dat kost zo’n 24 miljard euro. Ook trekt Defensie structureel 260 miljoen euro extra uit om meer personeel binnen te halen.
Dat is nodig, vindt Brekelmans, want we leven niet meer in een tijd van vrede. Brekelmans vreest dat Rusland NAVO-landen aan wil vallen. Denk aan de Baltische staten die aan Rusland grenzen en ooit bij de Sovjet-Unie hoorden. En om Rusland af te schrikken is actie nodig. “De beste manier om oorlog te voorkomen is mogelijke tegenstanders op afstand houden”, zegt de defensieminister. “Investeren in defensie is dus bittere noodzaak, want we moeten onze veiligheid actief beschermen.”
2 procent norm
NAVO-landen, waaronder dus Nederland, hebben afgesproken minstens 2 procent van hun bruto binnenlands product (BBP) uit te geven aan defensie. En lang niet alle NAVO-landen doen dat. Nederland gaf in 2023 bijvoorbeeld 1,5 procent uit aan defensie. De nieuwe plannen van Brekelmans moeten dat dus verhogen.
Polen geeft, ter vergelijking, het meeste uit: 3,83 procent. Ook Griekenland staat hoog op de lijst met 3,2 procent en Estland, een van de Baltische staten die aan Rusland grenzen, 2,87 procent. Malta en Luxemburg geven het minst uit aan defensie. Dat is respectievelijk 0,56 en 0,75 procent.
Lees meer over defensie en Europa in de Veiligheid en Defensie-nieuwsbrief van redacteur Yves Lacroix
Defensie-industrie
Als het aan Brekelmans ligt komt er een publiek-privaat platform waarin Defensie en de industrie samenwerken met het bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden. Maar wordt er ook meer in de Nederlandse defensie-industrie geïnvesteerd. Brekelmans wil mogelijkheden om nieuwe productielijnen voor te financieren.
Defensiebedrijven hebben moeite met uitbreiden. Ja, ze krijgen opdrachten en dat levert geld op, maar zijn bang dit te investeren in extra fabrieken. Wat als over twee jaar opeens het aantal opdrachten daalt en geld weer opdroogt, vragen ze zich af. Extra investeringen van de Nederlandse staat moeten die zorgen wegnemen. Ook de productiecapaciteit van munitie moet omhoog en daar kan defensie aan bij dragen.
Brussel
De plannen zijn in lijn met Brussel. Zowel de Europese Commissie, als de EU-landen en het Europees Parlement willen inzetten op de defensie-industrie. Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne werd duidelijk dat Europese bedrijven niet kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar munitie, wapens en voertuigen.
Ook de plannen om met internationale partners samen te werken komen overeen met de stemming in Brussel. Wapens kopen is duur en als Nederland wapens inkoopt samen met Duitsland en België bijvoorbeeld kan dat voordeliger zijn. Brekelmans wil die samenwerking ook. In de defensienota stelt hij voor om EU- en NAVO-initiatieven om samen wapens en munitie in te kopen te steunen.
