Nederlanders zien het nut van een Europese aanpak van grensoverschrijdende thema’s en problemen. Maar tegelijkertijd hebben ze het gevoel dat de Europese Unie vooral de belangen van grote bedrijven en politici behartigt. Dat blijkt uit een opiniepeiling die Ipsos I&O in opdracht van ambtenarenblad Binnenlands Bestuur uitvoerde. 

Weinig vertrouwen in Europese democratie

De onderzoekers spreken van een “verstandshuwelijk”. Slechts een minderheid van de Nederlanders is voor een Nexit (17%). Zelfs onder PVV-stemmers is er geen meerderheid voor een Nexit (45%). Tegelijkertijd voelen burgers zich niet verbonden of democratisch vertegenwoordigd door Europa. 

Dat is vooral te wijten aan een gebrek aan vertrouwen in het bestuur van andere EU-lidstaten. Ook hebben burgers het gevoel dat het niet mogelijk is om actief inspraak te hebben op de Europese politiek. 

Kiezers van Volt (49%), D66 (33%) en GroenLinks/PvdA (32%) voelen het meeste binding met Europa. Vooral zij zeggen zich ‘Europeaan’ te voelen. PVV’ers (4%), BBB’ers (2%) en SGP’ers (2%) doen dat het minst.

EU vaker aan zet

Voor grote grensoverschrijdende problemen zoals klimaat (72%), migratie (63%) of internationale conflicten (70%) vindt een meerderheid dat de EU dit het best kan aanpakken. Bij onderwerpen zoals vergrijzing, arbeidsmarkt of discriminatie vindt maar een klein deel van de Nederlanders dat de EU hiervoor aan zet is. Wel vinden Nederlanders vaker dan vijf jaar geleden dat het aan de EU is om een probleem op te lossen.

Bij de komende Europese verkiezingen speelt migratie vooral voor kiezers van de PVV  (89%), BBB (76%) en VVD (66%) een grote rol. Linkse en progressieve kiezers vinden vooral klimaat een belangrijk Europees thema. Internationale veiligheid wordt over het hele politieke spectrum aangeduid als een belangrijk thema.

Jongeren volgen nauwelijks Europees nieuws

Verder valt op dat hoe ouder en hoger opgeleid de Nederlander is, hoe beter hij het Europese nieuws volgt. 57% van de 65-plussers geeft aan de grote lijnen van het Europese nieuws te volgen. In de groep 18 tot 24 jaar was dit slechts 26%. Meer nog: 27% van dezelfde groep jongeren zegt het Europese nieuws helemaal niet te volgen.

Ter vergelijking: twee maanden voor de Tweede Kamerverkiezingen zei bijna driekwart van de Nederlanders de nationale politiek op de voet of in grote lijnen te volgen. Voor de Europese verkiezingen is dat slechts 43%.

Europese subsidies

Ook lokale bestuurders kunnen niet meer om de Europese Unie heen. De helft (53%) geeft aan dat de EU grote invloed heeft op de eigen gemeente. Slechts 12% ervaart geen gevolgen voor de eigen gemeente. 

Opvallend: de helft van de lokale bestuurders weet niet of de eigen gemeente Europese subsidies ontvangt. Een derde kan met zekerheid aangeven dat dit het geval is. Bovendien zegt deze groep dat de meeste van de door de EU gesubsidieerde projecten zonder de EU-subsidie niet hadden kunnen doorgaan.