De Amerikaanse president Donald Trump komt op 24 juni naar Den Haag met een duidelijke boodschap: Europa moet meer gaan betalen voor defensie en dat extra geld moet Europa besteden aan de Amerikaanse wapenindustrie. Tijdens het debat Hard Talk Europa, dat gisteravond plaatsvond in het Huis van Europa in Den Haag, blikten politici en experts alvast vooruit op de komst van Trump naar de NAVO-top.
Bob Deen, hoofd van de veiligheidseenheid bij Clingendael, trapte de avond af. Hij sprak over potentiële bananenschillen op de NAVO-top. Deen: “De eerste belangrijke vraag is: hoe houden we Trump rustig? De les uit Brussel (vorige NAVO-top, red.) is dat we ontsporing moeten voorkomen”, zegt Deen. “En daar is NAVO-baas Mark Rutte druk mee bezig door vooraf al zo veel mogelijk vast te leggen.”
Geitenpaadje van Rutte
Eén van die afspraken betreft de NAVO-norm. De VS wil dat NAVO-landen vijf procent van hun bbp uitgeven aan defensie. Rutte zou een “geitenpaadje” hebben voorgesteld: anderhalf procentpunt daarvan mag ook naar de weerbaarheid van de samenleving gaan. Wat dat precies inhoudt, is nog onduidelijk. Volgens Deen tekenen landen als Spanje en België wel, ondanks hun kritiek. “De vraag is alleen of ze het ook echt uitvoeren.” Het belangrijkste van de top is echter het politieke signaal: dat de NAVO-leden samen sterk staan en Rusland op afstand houden, is de boodschap van Deen.
Na de aftrap gingen Europarlementariër Malik Azmani (VVD), Tweede Kamerlid Kati Piri (GroenLinks-PvdA) en Chantal Schrijver van de Europese Investeringsbank (EIB) met Deen in gesprek. Piri benadrukte dat het niet alleen om een percentage draait. “Het vaststellen van een de NAVO-norm is makkelijkste deel”, zei ze. “Maar wat is het investeringsplan? Binnen hoeveel jaar wil je dat bereiken? Wat valt er precies onder? Daarover is nog geen goed debat gevoerd.” Azmani wilde weten of haar partij de norm in de Tweede Kamer steunt. Piri antwoordde: “Er is in de Tweede Kamer een brede meerderheid die veiligheid serieus neemt. De twijfel komt vooral uit de coalitie.”
Hoe geef je het geld uit?
De sprekers waren het erover eens dat de NAVO-leden meer moeten investeren in defensie. Maar hoe geef je dat geld uit? Het liefst wordt dat geld binnen Europa besteed. Volgens Schrijver kan de EIB investeren in veel defensie-gerelateerde bedrijven, maar niet in bedrijven die wapens of munitie maken. “Dat past niet binnen onze doelen voor milieu, sociale verantwoordelijkheid en goed bestuur.”
Azmani vond dat te voorzichtig. “Ik mis de urgentie. We dienen volgende week een amendement in zodat de EIB ook in wapenfabrieken kan investeren.” Deen voegde toe: “Ook in Nederland moeten regels veranderen. We moeten gewoon een fabriek in Nederland kunnen bouwen die bijvoorbeeld munitie opslaat, zonder dat je met allemaal bezwaarschriften aan je broek bij de Raad van State belandt.”
Dit artikel is afkomstig uit De Dagvangst, de nieuwsbrief van Brusselse Nieuwe met het laatste nieuws uit Brussel, Den Haag en de rest van Europa. Abonneer je nu op deze nieuwsbrief en ontvang iedere ochtend (ma, di, wo en do) exclusief nieuws uit Brussel in je mailbox.
