Dat het steeds moeilijker wordt voor Oekraïne, zien ook Nederlandse en Europese burgers. Uit een rondvraag van de Europese Raad van Buitenlandse Relaties (ECFR) blijkt dat maar 10 procent van de Nederlanders gelooft dat Oekraïne de oorlog nog kan winnen. Bijna 40 procent verwacht dat er vredesonderhandelingen komen tussen Rusland en Oekraïne en zo’n 15 procent is ervan overtuigd dat Rusland Oekraïne gaat verslaan.
Ook in andere EU-landen heersen dezelfde zorgen. Gemiddeld denkt 20 procent van de Europeanen dat Rusland de oorlog gaat winnen. Meer dan 40 procent van de Europeanen wil dat Oekraïne vrede sluit met Rusland.
Front gestagneerd
Volgende week is het twee jaar geleden sinds Russische troepen de Oekraïense grens overtrokken. Er is in die tijd veel gebeurd. Een aanval op de Oekraïense hoofdstad Kiev is afgeslagen en grote delen die ooit door Rusland bezet waren, zoals de gebieden rond Kherson en Kharkiv, zijn door Oekraïne terugveroverd. Toch is nog zo’n 20 procent van het land in handen van Poetins Rusland.
De situatie op het front is voor beide landen niet ideaal. Zowel Rusland als Oekraïne hebben de middelen niet meer om aanvallen uit te voeren en daardoor is het front gestagneerd. Geen enkele kant wist in de afgelopen maanden grote winsten te boeken. En zelfs met militaire steun uit Europa en de VS (zo’n 2,63 miljard uit Nederland) heeft Oekraïne toch moeite zich tegen Rusland te verweren.
Geld is op
De geldstroom droogt op. Dat is ook de grootste zorg van de ondervraagde Europese burgers. Ze kijken vooral naar de Amerikaanse verkiezingen, die mogelijk gewonnen gaan worden door voormalig president Donald Trump. Hij en zijn conservatieve republikeinse partij willen Oekraïne militair en financieel niet steunen. Bij een Amerikaans steunpakket, dat onlangs toch nog aangenomen werd, lagen de republikeinen lange tijd dwars. En ook in Brussel wordt het steeds moeilijker om genoeg geld voor Oekraïne bijeen te schrapen. Denk aan de 50 miljard die pas na lange onderhandelingen met Hongarije aan Oekraïne beloofd kon worden.
Niet alleen Hongarije of de Amerikaanse republikeinen zien meer steun aan Oekraïne niet zitten. Ook Europese burgers lijken langzaam genoeg te krijgen van het geld dat naar de Oost-Europese grens vloeit. Maar een vijfde van de Europese burgers wil dat de EU inspringt wanneer Amerikaanse steun daadwerkelijk op zou drogen. Sterker nog, zo’n 30 procent van de ondervraagden heeft liever dat de EU minder steun aan Oekraïne levert.
Vredesonderhandelingen
Vooral in Hongarije, Italië en Griekenland verwatert de steun voor Oekraïne. Burgers in de drie landen willen dat de EU Oekraïne oproept tot vredesonderhandelingen met Rusland. Meer dan de helft van de ondervraagden in de drie landen ziet weinig nut in het voortslepen van de oorlog.
Tot nu toe zijn de VS en de EU voorzichtig geweest in het bepalen wat Oekraïne moet doen. Demissionair premier Rutte herhaalde in het begin van de oorlog vaak dezelfde boodschap: “We staan achter de beslissingen die Oekraïne neemt.” Wil Oekraïne doorvechten? Prima. Wil Oekraïne vredesonderhandelingen met Rusland? Ook goed.
De steun voor Oekraïne is in Nederland groter dan in Hongarije, Italië en Griekenland. Zo’n 36 procent van de Nederlanders wil dat de EU Oekraïne oproept om met Poetin rond de tafel te gaan zitten. 33 procent wil juist dat Oekraïne gesteund wordt in het terugveroveren van haar verloren gebieden.
