Het is niet de bedoeling dat EU-lidstaten hun eigen bedrijven financiële voordelen geven waarmee ze de concurrentie uit de buurlanden kapot concurreren. Daarom gelden er strenge staatssteunregels in de Europese Unie. Nu steeds meer bedrijven kopje onder dreigen te gaan door de energiecrisis heeft de Europese Commissie die staatssteunregels versoepeld. Waar landbouwbedrijven eerst op een compensatie van 62.000 euro konden rekenen, mogen nationale overheden nu tot 250.000 euro uitkeren. Of het kabinet dat ook daadwerkelijk gaat doen, mag het zelf kiezen.

“Voor de glastuinbouw zou die verhoogde steun geen moment te laat komen”, vertelt Jesse Schevel, lobbyist voor de sector. Het probleem bij de hoge energieprijzen is volgens Schevel dat glastuinbouwbedrijven hun kosten moeilijk kunnen doorrekenen naar de koper. “Omdat in kassen vooral basisproducten gemaakt worden, zoals tomaten, krijgen telers concurrentie van de wereldmarkt. Als je dan je prijs verhoogt, word je weggeveegd.”

Acht procent van de Nederlands glastuinbouwtelers zou al het faillissement hebben aangevraagd. Daarnaast zou een derde hebben aangegeven in financiële problemen te zitten. “Toch zie ik op dit moment dat het kabinet nog altijd de hand op de knip houdt”, vertelt Schevel.

Bloemen

Vooral de bloemensector, die veel energie voor verlichting nodig heeft, wordt hard geraakt volgens Schevel: “In het bijzonder potbloemen, zoals orchideeën, staan er heel slecht voor. Omdat het meerdere jaren duurt om die te kweken, kunnen orchideekwekers niet tijdelijk de teelt stilleggen om de crisis uit te zitten. Als ze stoppen, is het voorgoed. Op dit moment is al zo’n kwart van de Nederlandse orchideekwekers ermee gestopt. En het is nog niet eens winter.”

Niet iedereen zal het erg vinden als de bloementeelt sneuvelt. De sector is namelijk erg vervuilend. Met een CO2-uitstoot van 2,4 megaton per jaar stoot de bloemensector meer uit dan de gehele bevolking van Rotterdam. Maar volgens Schevel is dat niet de kwestie: “Als de bloemensector weggaat uit Nederland, gaan mensen gewoon bloemen importeren uit landen met minder strenge uitstootregels. Dat lijkt me rampzalig voor onze klimaatambities.”

Toch kun je je nog steeds afvragen of het wel zo handig is om zo veel gas te besteden aan een energieverslindende sector die een sierproduct maakt. Op dit moment hebben we niet eens voldoende gas om onze eigen huizen betaalbaar te verwarmen.

Schevels grootste zorg is echter dat wanneer Nederlandse telers uit de glastuinbouw de Europese Unie verlaten, ze hun technologische kennis meenemen. Op dit moment horen de Nederlandse kassen technologisch tot de meest hoogstaande van de wereld. “Al die kennis is mede nodig om de Europese klimaatdoelstellingen (Green Deal) te behalen. Het zou enorm zonde zijn als die verloren gaat”, aldus Schevel.