Elk jaar neemt de Europese Commissie de gezondheid van de rechtsstaat in haar lidstaten onder de loep. Nederland kan daarbij steevast op lovende woorden rekenen. Ook dit jaar benadrukt de Commissie dat Nederland volgens experts tot de minst corrupte landen ter wereld behoort.
Zo ziet de Commissie dat Nederland vooruitgang heeft geboekt bij de digitalisering van het juridisch systeem, een eerder kritiekpunt. Daarbij gaat het onder meer om het online publiceren van gerechtelijke uitspraken. Toch benadrukt de Commissie dat rechters en openbare klagers zich zorgen maken over personeelstekorten. Dat zorgt voor een te hoge werkdruk.
Bijbaantjes
Een ander punt waar Brussel Den Haag al jaren over aanspreekt: de beruchte draaideur. Het gebeurt nog te vaak dat beleidsmakers na een transfer naar het bedrijfsleven hun politieke connecties gebruiken om te lobbyen. De Commissie ziet dat er “wat vooruitgang” is geboekt op dit gebied. Zo werkt het kabinet aan een ‘afkoelperiode’ waarin bewindspersonen twee jaar na het einde van hun politieke carrière niet mogen lobbyen.
Daarbij constateert de Commissie wel dat deze plannen te veel leunen op “individuele verantwoordelijkheid en niet-bindend advies”. Het gaat immers enkel om een adviescollege dat beoordeelt of het nieuwe beroep te rijmen valt met de afkoelperiode. Het enige handhavingsmiddel dat dit college heeft, is het publiceren van dit advies.
Wel is de Commissie tevreden over de nieuwe gedragscode voor ministers en staatssecretarissen. Die komt met regels voor bewindspersonen over het ontvangen van geschenken en het hebben van bijbaantjes. Het monitoren van die gedragscode en de bestraffing bij niet-naleving noemt de Commissie “efficiënt”.
Toch wil de Commissie dat hier ook een lobbyregister aan wordt toegevoegd. Daarin moet het voor de burger mogelijk zijn om de financiële belangen van bewindspersonen te raadplegen.
Hoe is het met de rechtsstaat & mensenrechten in landen van de Europese Unie? Met onze tweewekelijkse nieuwsbrief blijf je op de hoogte.
