Meer dan een miljoen Europese burgers ondertekenden een burgerinitiatief ‘Red de bijen, red de boeren’ dat de Europese Commissie oproept het gebruik van pesticiden af te bouwen. Tegen 2035 willen de indieners dat er geen synthetische pesticiden meer gebruikt worden. Deze pesticiden vormen volgens de ondertekenaars een bedreiging voor de bijen, terwijl ze belangrijk zijn voor het bestuiven van bepaalde gewassen.
Via burgerinitiatieven kunnen burgers hun voorstellen onder de aandacht van de EU brengen. Met genoeg steun uit genoeg landen krijgt de Europese Commissie zo’n voorstel te zien. De voorstellen worden maar zelden omgezet in daadwerkelijke wetgeving.
Met meer dan een miljoen bevestigde handtekeningen werd het initiatief in november vorig jaar aan de Europese Commissie gepresenteerd.
Europees Parlement
Het Europees Parlement boog zich donderdagochtend over het initiatief. Het werd een strijd tussen twee groepen Europarlementariërs. Aan de ene kant de Parlementariërs die zich bezighouden met klimaat en aan de andere kant de Parlementariërs die zich bezighouden met landbouw.
Beide groepen zijn het deels eens: bijen moeten beschermd worden, maar over de vraag of dat moet gebeuren door pesticiden gewoon af te schaffen, lopen de meningen uiteen.
Verandering
Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) begrijpt de indieners van het initiatief. “Niemand is blij met het huidige landbouwmodel”, zegt hij tijdens de discussie. Hij verwijst naar de problemen die zich voordoen op dit moment.
Stikstof blijft een hekelpunt en steeds minder jongeren besluiten boer te worden. Hij vraagt zich af of dat niet betekent dat het anders moet. Hij wil weten wat de Commissie gaat voorstellen om de landbouw minder afhankelijk te maken van pesticiden.
Andere oplossingen
Bert-Jan Ruissen (SGP) ziet ook waarom het initiatief op zoveel steun kan rekenen. “Meer dan een derde van onze gewassen is afhankelijk van bestuivers”, zegt hij. Bijen zijn dus nodig. Maar een totale uitfasering tegen 2035 vindt hij onrealistisch. Pesticiden zijn nodig om ervoor te zorgen dat gewassen beschermd zijn tegen ziektes en beschadigende insecten.
Wat hem betreft moeten de EU investeren in nieuwe gewassen. Zo worden er planten ontwikkeld die van nature beter bestand zijn tegen insecten of het warmer wordende klimaat. Ook moeten initiatieven op boerengrond gestimuleerd worden. Denk bijvoorbeeld aan bloemenranden om akkers om de bijenpopulatie op peil te houden. “Zo kunnen we bij en boer redden”, aldus Ruissen.
Sterke lobby
Europarlementariër Anja Hazekamp (Partij van de Dieren) heeft gemengde gevoelens bij de discussie. Ze is ontzettend trots op de indieners van het voorstel en tegelijkertijd boos op het Europees Parlement omdat het de noodzaak voor een gezond en veilig voedselsysteem niet ziet.
“Als bestuivers uitsterven, heeft dat rampzalige gevolgen”, zegt ze. Ze hoort van sommige Europarlementariërs steun voor het initiatief, maar wetgeving om pesticiden af te bouwen wordt volgens haar constant gesaboteerd. Ze vergelijkt het met de tabaksindustrie. “Twijfel zaaien met als doel wetgeving uitstellen en afzwakken”, zegt ze.
