De EU moet medicijnen samen gaan inkopen en tekorten beter in beeld gaan brengen. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) moet daar de leiding over nemen. Dat zijn de EU-ministers van Volksgezondheid dinsdag in Brussel overeengekomen. Het is volgens minister Ernst Kuipers één van de manieren waarop tekorten tegengegaan kunnen worden. 

Levens redden

Toen een tijd geleden het aantal infectieziekten verdriedubbelde was een specifiek soort antibiotica in 28 Europese landen niet meer te verkrijgen. “Die medicijnen zijn nodig en zijn in sommige gevallen levensreddend”, zegt Kuipers. 

Gezamenlijk medicijnen inkopen en de productie ondersteunen zijn mogelijke oplossingen. Duidelijk is wel dat de EU moet weten waar en wanneer er problemen dreigen te ontstaan. Daar is volgens de ministers een taak weggelegd voor het Geneesmiddelenbureau. Die moet een leidende rol gaan spelen in het blootleggen van deze problemen. 

Medicijntekorten ontstaan doorgaans door een gebrek aan grondstoffen uit bijvoorbeeld China of India, maar ook door een tekort aan fabrikanten en het oplopende gebruik van medicijnen. De EMA moet dus ook een beeld krijgen van waar medicijnen geproduceerd kunnen worden.

Zeldzame ziektes

Ook zijn er voor sommige zeldzame ziektes geen medicijnen, terwijl er voor andere zeldzame ziektes te veel verschillende op de markt zijn. Kuipers haalt een voorbeeld aan. “Op een gegeven moment kwamen vijf medicijnen in aanmerking voor een patent voor één vorm van kanker, terwijl daar al vele andere medicijnen voor waren.” Hij had liever gezien dat die bedrijven medicijnen ontwikkelden voor ziektes waar nog geen medicijnen voor zijn.

Volgens de minister kunnen regels rondom patenten de oplossing bieden. Via patenten kunnen bedrijven hun medicijnen tegen de markt beschermen. Een patent zorgt ervoor dat andere bedrijven niet zomaar een vergelijkbaar product op de markt kunnen brengen.

Door de periode waarin dure medicijnen door patenten beschermd worden korter te maken hoopt Europa dat fabrikanten meer om zich heen zullen kijken. De verwachting is dat fabrikanten dan andere medicijnen gaan ontwikkelen. Minister Kuipers hoopt eveneens dat fabrikanten niet allemaal op een kluitje met dezelfde medicijnen bezig zijn. “Ik hoop dat er meer medicijnen komen voor ziektes waar nu nog geen medicijnen voor zijn.”