Na maanden stroeve onderhandelingen ligt er een nieuwe deal klaar tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Die moet duidelijkheid scheppen over de omgang met Noord-Ierland. Het gebied hoort officieel bij het VK, maar mag geen gesloten grens hebben met Ierland, dat binnen de interne markt van de EU ligt. Het zorgde de laatste tijd voor oplopende spanningen.

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, was maandag in London om met de premier van het Verenigd Koninkrijk Rishi Sunak te onderhandelen.

Conflict

Toen het Verenigd Koninkrijk de EU verliet, ontstond er onduidelijkheid over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Daarover werd afgesproken dat die open zou blijven. Uit vrees voor oplaaiend geweld na ‘The Troubles’, het 30-jarige conflict tussen protestanten en katholieken in Noord-Ierland.

Tijdens de Brexit-onderhandelingen sprak men af de goederen die van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland gingen te controleren. Er zou eigenlijk een soort grens op zee ontstaan. Dat zorgde in het VK voor veel tegenstand, want dit zou Noord-Ierland afsnijden van de rest van het Verenigd Koninkrijk. Reden om opnieuw met de EU te gaan onderhandelen.

Twee routes

Volgens de nieuwe deal wordt er gewerkt met twee routes. De ‘groene route’, voor alle producten die naar Noord-Ierland gaan en de ‘rode route’ voor alles wat mogelijk doorgaat naar de EU. Voor producten op de groene route wordt administratieve rompslomp weggehaald. “Zo is er geen grens meer in de Ierse Zee”, aldus premier Sunak.

Ook het leveren van andere producten wordt makkelijker. Zo moeten medicijnen die in Groot-Brittannië goedgekeurd zijn, ook direct beschikbaar kunnen worden in Noord-Ierland.

Noodrem

Daarnaast zijn mensen in Noord-Ierland volgens premier Sunak bang dat ze alsnog Europese wetten moeten volgen. Dat hoeft niet meer, zegt hij. “De enige EU wet die toegepast wordt, is de minimale wet die nodig is om geen harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland te hebben”, aldus de premier.

Ook nieuwe Europese wetten gaan niet per definitie invloed hebben op het land. Door de nieuwe deal komt er een soort noodrem, waar lokale overheden in zo’n geval aan kunnen trekken.

Of de deal uiteindelijk werkelijkheid wordt, is nog onduidelijk. De Britse premier moet het nog weten te verkopen aan zijn eigen parlementsleden.

Stap in de juiste richting

Europarlementariër Catharina Rinzema (VVD) is tevreden met de geboekte vooruitgang. “Er is veel te lang onzekerheid geweest in de relatie met het Verenigd Koninkrijk. Het akkoord van vandaag moet een belangrijke stap richting een positieve relatie zijn.

Ondanks de Brexit blijft het Verenigd Koninkrijk als buurland een van onze grootste handelspartners. We hebben met de oorlog in Oekraïne en de economische gevolgen daarvan grote uitdagingen waar we samen voor staan.”