De volgende Europese begrotingsplannen zijn nog niet officieel gepresenteerd, maar het Europees Parlement gaat de onderhandelingen al met gestrekt been in. In aanloop naar de presentatie van de begrotingsplannen door de Europese Commissie – die vindt morgen plaats – zetten de hoofdonderhandelaars uit het Europees Parlement alvast hun eisen op een rij.

De volgende begroting – het zogeheten meerjarig financieel kader (MFK) – moet ambitieus zijn. Het Parlement wil een aparte pot voor landbouw en voor cohesiegeld, stevige investeringen in defensie en concurrentiekracht, en vooral: het mag geen pinautomaat worden voor de 27 EU-landen. Het Parlement maakt zijn steun afhankelijk van die voorwaarden.

Grote uitdagingen

Een goed begin, denkt D66. Een ruimere Europese begroting is nodig vanwege de grote opgaven waar Europa mee te maken heeft. Ook inzet op defensie ondersteunt de partij. Maar wat D66-Europarlementariër Gerben-Jan Gerbrandy betreft, krijgt de EU uiteindelijk een begroting die volledig met eigen middelen – zelf verdiend geld in tegenstelling tot nationale afdrachten – gefinancierd wordt. “Het afdrachtencircus zorgt alleen maar voor tweespalt en gezeur. Op termijn moeten we toe naar een Europese begroting die volledig Europees gefinancierd is. Dat komt ook het beleid ten goede.”

Lange discussie

Er is al veel gebeurd de afgelopen tijd. Vorig jaar lekte Commissieplannen uit om EU-geld voor projecten via de Europese hoofdsteden te verdelen in plaats van direct met de regio’s samen te werken. Dat leverde veel kritiek op van Nederlandse provincies en gemeenten die vreesden controle en geld te verliezen.

De afgelopen weken ontstond er onrust door de plannen om het gemeenschappelijk landbouwbeleid – de geldpot waar landbouwsubsidies mee verdeeld worden – samen te voegen met andere fondsen. Tot groot ongenoegen van de SGP en BBB. Boeren zouden ermee zekerheid verliezen.

Het Europees Parlement heeft dus al een stellig standpunt ingenomen, maar wat de Commissie straks precies voorstelt, blijft onduidelijk. Een dag voor de presentatie van de eerste plannen zou het kabinet van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen nog met elkaar in de clinch liggen over geld voor arme regio’s. En in gelekte documenten wordt nog steeds gesproken over landelijke geldpotten, terwijl Von der Leyen vorige week nog beloofde direct in contact te blijven met de regio’s.

Ook kritiek

De BBB geeft de EU-begroting alvast een onvoldoende. Europarlementariër Sander Smit ziet niks in het verhogen van het budget en nieuwe manieren om geld te verdienen – twee ambities die de Commissie in de gelekte documenten voorstelt. “Op een moment waarop onze concurrentiekracht onder druk staat, zijn nieuwe EU-belastingen voor burgers en bedrijven het laatste wat we nodig hebben.”

Ook SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen vreest het ergste. Een ambitieuze begroting betekent meer geld naar Europa. En in plaats van ruimte vrij te maken door bijvoorbeeld de cohesiefondsen te halveren, zoals Ruissen voorstelt, wil de Commissie juist meer afdrachten en accijnzen. “Nieuwe eigen middelen en een verhoging van de EU-begroting geven de EU meer macht ten koste van de lidstaten. Daar zeggen we als SGP beslist nee tegen.”