Dat heeft te maken met de begrotingsafspraken die Nederland als EU-lid moet volgen. In het Stabiliteits- en Groeipact hebben EU-landen afgesproken hun overheidsfinanciën gezond te houden. Zo mag het begrotingstekort niet hoger zijn dan 3 procent en moet de staatsschuld onder de 60 procent van het bruto binnenlands product blijven.

Waarom kijkt Brussel mee?

Om te zorgen dat iedereen zich aan deze afspraken houdt, moeten lidstaten eens in de vier jaar, uiterlijk 1 mei, een Stabiliteitsprogramma indienen bij de Europese Commissie. Valt de regering tussentijds en kiest een nieuw kabinet voor een andere koers, dan moet dat plan opnieuw worden ingediend.

De Voorjaarsnota vormt een belangrijke basis voor dat Stabiliteitsprogramma. Hierin staan cijfers over wat de overheid uitgeeft en binnenkrijgt, hoe hoog de schuld is en wat de verwachtingen zijn voor de economie. 

Wat als de deadline niet wordt gehaald?

In dat geval kan de Europese Commissie een formele aanmaning sturen om het document alsnog in te leveren. Er volgen dan geen directe straffen, maar het heeft wél gevolgen. De Commissie heeft die informatie nodig om het beleid van de lidstaten te beoordelen en op tijd met aanbevelingen te komen. Wordt de planning verstoord, dan vertraagt het hele proces. Dit kan de reputatie van Nederland als betrouwbare EU-lidstaat schaden. In een extreem geval – bijvoorbeeld als een land structureel afspraken negeert – kan de EU strengere controles opleggen.

Wat gebeurt er nu?

Nu de Voorjaarsnota is afgerond, kan het ministerie van Financiën aan de slag met het opstellen van het Stabiliteitsprogramma. Op basis van de nieuwe cijfers wordt een concept opgesteld en vervolgens besproken en afgestemd in de ministerraad. Daarna gaat het document naar de Tweede Kamer, en wordt het – uiterlijk 1 mei – ingediend bij de Europese Commissie. De Commissie beoordeelt het programma en komt meestal in juni met aanbevelingen voor het beleid. Lidstaten krijgen de gelegenheid om daarop te reageren, waarna de plannen in juli formeel worden goedgekeurd door de Raad van de Europese Unie.