Het is iets te simpel om het handelsverdrag van de EU met Mercosur te kenschetsen als winst voor Duitsland en de auto-industrie en verlies voor Frankrijk en de landbouw. Want er zijn ook agrarische sectoren in de EU die van de lagere handelsbarrières met Mercosur kunnen profiteren. Denk aan varkens- en pluimveehouderijen en aan de zuivelsector, zo blijkt uit onderzoek. En de Europese industrie zal niet alleen meer auto’s, maar ook machines, chemische producten en geneesmiddelen kunnen verkopen.

Nederlandse boeren

Mogelijke verliezers zijn er in de EU ook. Zoals de rundveehouderij, die geconfronteerd wordt met de hoge kwaliteit rundvlees die Mercosur-landen kunnen leveren. Daarom blijft de EU voor gevoelige landbouwproducten – naast rundvlees ook pluimveeproducten en suiker – invoertarieven en invoerquota hanteren. Een grote meerderheid van de Tweede Kamer – aangevoerd door de Partij voor de Dieren en de BBB, bien étonnés de se trouver ensemble – heeft daar geen vertrouwen in. Via de motie Teunissen c.s. spreekt deze meerderheid zich – wederom – uit tegen het EU-Mercosurverdrag, vanwege het ongelijke speelveld voor Nederlandse boeren.

Boeren uit de Mercosur-landen zouden wat dierenwelzijn, mestbeleid en gewasbescherming aan lagere standaarden moeten voldoen. Dat klopt voor dierenwelzijn – al voorziet het akkoord in samenwerking om dat op een hoger plan te brengen. Maar een Nederlands mestbeleid is alleen nodig bij onze eigen hoge vee-dichtheid – die mogelijk gemaakt is door de massale invoer van tariefvrij veevoer uit de Mercosur! En glyfosaat wordt in ons land rijkelijk gebruikt.

Geopolitiek

Macro-economisch gaat dit handelsakkoord weinig teweeg brengen. De mogelijke welvaartswinst voor de EU en voor Nederland is 0,02 procent respectievelijk 0,03 procent bbp in 2035. Voor de Mercosur-landen is het relatieve voordeel meer dan tien keer zo groot, maar nog altijd minder dan 1 procent van het bbp. Dat lijkt alle moeite van 25 jaar onderhandelen niet waard.

Veel belangrijker is dan ook de strategische en geopolitieke betekenis van dit akkoord. Vanwege de komende tarievenoorlog van Trump en de geo-economische opmars van China winnen diversificatie van aanbodketens en bevordering van internationale handel op basis van de regels van de WTO aan betekenis. In de politieke overeenkomst verbinden Mercosur en de EU zich aan het klimaatakkoord van Parijs, aan maatregelen tegen ontbossing en aan het bevorderen van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Unanimiteit lijkt onhaalbaar

Willen we deze overeenkomst echt laten stranden op een verschil in het maximaal aantal kippen per m² ? De ironie van het geheel is dat de meerderheid van lidstaten die nodig is voor een handelsakkoord sec nog binnen bereik lijkt. Maar de koppeling aan de politieke overeenkomst over verduurzaming kan een ‘gemengd akkoord’ inhouden. En daarvoor is unanimiteit en ratificatie in alle lidstaten nodig. Dat lijkt nu onhaalbaar.