In Bakoe, de hoofdstad van Azerbeidzjan, vindt de jaarlijkse klimaattop, de COP29, plaats. Alweer een grote producent van fossiele energie, die de onderhandelingen over het uitfaseren van die fossiele energie mag voorzitten. En ook een land dat mensenrechten met voeten treedt. Maar Europa kan daar lastig over klagen, want na de inval van Rusland in Oekraïne is Azerbeidzjan een belangrijke leverancier van gas aan de EU geworden.
En van de komende Amerikaanse president – ‘drill, baby, drill’ – valt weinig goeds te verwachten. Blijft die klimaatdoelstelling uit het Verdrag van Parijs, om de opwarming van de aarde te beperken tot liefst 1,5 graad, hooguit twee graden, overeind?
2,4 graden
Inmiddels zitten we op 1,3 graad. Dat worden 2,4 graden in 2100, als alle landen tenminste blijven vasthouden aan het beleid dat zij inmiddels hebben ingezet. In de World Energy Outlook van het internationale energieagentschap IEA heet dat het STEPS-scenario (Stated Policies Scenario). De grafiek laat zien wat dat mondiaal inhoudt: de komende jaren een versnelde groei van hernieuwbare energie (groen), veel minder inzet van kolen (bruin) en min of meer stabiel gas- (grijs) en olieverbruik (rood).
Uit de staafdiagrammen rechts kan men aflezen wat dat betekent voor de mondiale energiemix in 2050. Als we de opwarming alsnog onder de twee graden willen houden, dan zullen alle landen hun toezeggingen voor extra beleidsaanscherpingen ook echt moeten doorvoeren.
Dat is het APS-scenario: minder energieverbruik, meer hernieuwbare energie en veel minder fossiel. En in principe is zelfs 1,5 graad nog haalbaar: dat is het NZE-scenario. Maar zoals de wereld er nu – met alle alle geopolitieke spanningen en fragmentatie – bij ligt, wordt het al een heidens karwei om op niet meer dan 2,4 graad opwarming uit te komen.
Optimisme
Voor een vleugje optimisme nog een plaatje uit de World Energy Outook. Dat laat de ontwikkeling zien van de elektriciteitsproductie in diverse landen tussen 2018 en 2023, en de CO2-uitstoot die ermee gepaard ging.
Het goede nieuws: niet alleen in de EU, maar ook in het VK, Brazilië, Korea en de VS, is de uitstoot van CO2 door elektriciteitscentrales de afgelopen jaren flink teruggelopen (zie de gele bolletjes). Dat is vooral te danken aan een vervanging van fossiele brandstoffen (de blauwe staafjes) door meer duurzame energiebronnen (de groene staafjes).
Ook in landen als China, India en Indonesië wint ‘groene’ elektriciteit terrein, maar daar wordt de snelle groei van de elektriciteitsvraag ook gedekt door meer ‘fossiel’. Hoewel China vorig jaar maar liefst 60 procent van de nieuwe hernieuwbare energiecapaciteit in de wereld installeerde.
