Elk jaar legt de Europese Commissie vóór 1 september een ontwerpbegroting voor het komende jaar voor. Dit jaar is zij er al in de eerste week van juni mee gekomen. Daarmee kan vanaf nu de aandacht vooral worden gericht op de echte grote uitdaging, het ontwerp voor een nieuw meerjarig financieel kader (MFK) voor de periode na 2027; oftewel de begroting voor de komende zeven jaar. Dat voorstel gaat de Commissie volgende maand uitbrengen. De ontwerpbegroting 2026 past nog, met wat kunstgrepen, in het lopende MFK voor de periode 2021-2027. Het plaatje geeft de ontwerpbegroting weer in termen van verplichtingen die in 2026 mogen worden aangegaan. In totaal gaat het om 193,3 miljard euro. Dat is precies één procent van het bruto nationaal inkomen van de EU als geheel.
Het totaal van de betalingen (192,2 miljard euro) gaat daarmee vrijwel in de pas lopen. Dit in tegenstelling tot dit jaar, waar tussen verplichtingen (199,4 miljard) en betalingen (155,2 miljard) een gat van ruim 44 miljard euro zit. Het gat wordt in 2026 bijna gedicht, door een wat lager totaal aan verplichtingen dat volgend jaar mag worden aangegaan, maar vooral doordat verplichtingen uit voorgaande jaren dan tot betalingen gaan leiden. Het gaat daarbij vooral om cohesiesteun. Een deel van die betalingen – naar schatting 13,4 miljard euro – vloeit zelfs voort uit verplichtingen die tijdens het voorgaande MFK (2014-2020) zijn aangegaan! De EU-begroting 2026 laat verder, ten opzichte van dit jaar, geen grote verschuivingen tussen rubrieken zien. Onder de oppervlakte kan er wel nog het nodige veranderen.
In het kader van het voorstel voor een mid-term review (de evaluatie) van het cohesiebeleid kunnen lidstaten cohesiemiddelen herbestemmen voor nieuwe prioriteiten. Dat kan gaan om concurrentievermogen, defensie, betaalbare huisvesting, waterhuishouding en/of energietransitie. Verder gaat de EU-begroting als dekking fungeren voor een gezamenlijke lening van 150 miljard euro, die lidstaten kunnen gebruiken voor de financiering van defensie-uitgaven. Misschien niet helemaal zoals de Tweede Kamer het zou wensen, maar goed. Door het lage niveau van betalingen hoeven de lidstaten dit jaar wat minder aan de ‘Brusselse kas’ af te dragen. Maar volgend jaar gaat de contributie weer omhoog. Voor Nederland kan dat zo’n 1,5 miljard euro schelen. De Raad van ministers en het Europees Parlement zullen komend najaar vast nog wat wijzigingen aanbrengen. Maar met dit Commissievoorstel zijn de contouren voor de EU-begroting 2026 al wel getrokken. Over naar de onderhandelingen over het nieuwe MFK! Lees ook de column van Mendeltje over wat er de komende weken en maanden op de rol staat in Brussel.
