In de zojuist verschenen National Security Strategy zegt president Trump de Europese Unie de wacht aan. De EU wordt mede verantwoordelijk gesteld voor de ondermijning van politieke vrijheid en soevereiniteit, voor kwalijk migratiebeleid, voor onderdrukking van politieke oppositie en een inzakkend geboortecijfer, en voor verlies van identiteit en zelfvertrouwen van natiestaten.
In de ogen van Team Trump gaan de problemen van Europa veel dieper dan onvoldoende militaire uitgaven en economische stagnatie. Er is sprake van het uitwissen van een beschaving. Maar Amerika wil dat niet over zijn kant laten gaan: “We want Europe to remain European, to regain its civilizational self-confidence, and to abandon its failed focus on regulatory suffocation.”
Het gebrek aan zelfvertrouwen van Europa zou blijken uit het onvermogen om met Rusland tot een vergelijk te komen over Oekraïne. Daarom voelt Amerika zich geroepen om voor Europa de betrekkingen met Rusland te ‘managen’, in overeenstemming met de wil van de bevolking. Want: “A large European majority wants peace, yet that desire is not translated into policy, in large measure of those governments’ subversion of democratic processes.”
Europees antwoord
Deze opstelling van de Amerikaanse regering onderstreept de noodzaak voor Europa om op defensieterrein zo snel en veel mogelijk op eigen benen te leren staan. Alleen dan kunnen we Oekraïne effectief blijven steunen, tegenwicht bieden aan de ‘verdeel-en-heers-politiek van Trump en zelf ruimte houden om economie en maatschappij naar eigen inzichten in te richten. Het is niet aan Amerika maar aan de Europeanen om te bepalen wat de Europese identiteit inhoudt.
Vorige week kon ik wijzen op de preadviezen van de Koninklijke Vereniging voor de Staathuishoudkunde. In een van die preadviezen wordt een lans gebroken voor een gezamenlijk Europees defensiebeleid. Dat is veel effectiever en efficiënter dan een nationale aanpak. Defensie heeft immers alle kenmerken van een Europees publiek goed.
In hun gezamenlijke voorzet voor een regeerprogramma hebben D66 en CDA het streven naar zo’n Europese aanpak handen en voeten gegeven. Voor 2030 willen zij:
de helft van onze defensie-aankopen en -productie samen met EU-partners bij Europese bedrijven plaatsen;
standaarden voor wapensystemen in Europa maximaal gelijktrekken;
meerderheidsbesluitvorming invoeren in het gemeenschappelijk buitenlands, veiligheids- en defensiebeleid van de EU.
Nu is het de kunst om de goede voornemens in een nationaal coalitieakkoord en vervolgens in Europese besluitvorming te laten landen. Lastig blijft dat veto’s in de EU alleen bij unanimiteit zijn op te heffen. Een herschikking tussen de EU en de VS (Canada bij de EU; Hongarije en Slowakije over naar de VS) zou erg helpen!
Ook vanuit de EU verontruste reacties op het nieuwe Amerikaanse veiligheidsbeleid. Voorzitter van de Europese Raad Antonio Costa stelt dat de VS zich niet moet bemoeien met de Europese politiek: “We kunnen deze dreiging van inmenging in ons politieke leven niet accepteren.” Lees meer bij de collega’s van de NOS. Op de hoogte blijven? Volg alle defensieontwikkelingen in onze nieuwsbrief Veiligheid & Defensie, abonneren je via deze link.
