Europese bedrijven krijgen een jaar langer de tijd om te voldoen aan de anti-ontbossingswet. Het Europees Parlement stemde in met het voorstel van de Europese Commissie om de wet uit te stellen.

Volgens de anti-ontbossingswet, die eigenlijk in 2024 al in zou gaan, moeten bedrijven bewijzen dat hun producten, zoals cacao, soja of palmolie niet bijdragen aan illegale boskap. Doen ze dat niet, dan kunnen ze boetes krijgen. Nu de ontbossingswet voor de tweede keer uitgesteld is moeten grote bedrijven pas aan de wet voldoen in december 2026 en krijgen kleinere bedrijven tot juni 2027 de tijd.

De wet heeft een bewogen geschiedenis. Het werd in 2023 al aangenomen maar werd eerder al uitgesteld op aandringen van de christendemocraten, bedrijven zouden meer tijd nodig hebben. Door een coalitie te vormen met de conservatieven en patriotten wisten ze de ingang van de wet toen al met een jaar uit te stellen. Bovendien dienden de christendemcraten een aantal amendementen in om de wet te versoepelen.

Deze keer stelde de Commissie voor de wet uit te stellen omdat de computer systemen, waar de Commissie de hoeveelheid bos in bij houdt, niet optijd klaar zou zijn.

Afzwakking

“Het is mij onduidelijk wat we hieraan hebben”, zegt D66-Europarlementariër Gerben-Jan Gerbrandy. Bovendien gelooft Gerbrandy vooralsnog weinig van de it-problemen waar de Commissie over spreekt. “We kunnen van mening verschillen over natuurbescherming, maar wel met open vizier. Een zelfgecreëerd IT-probleem aangrijpen om goed afgewogen en populaire wet te slopen vind ik beneden alle peil”.

Hoe dan ook is de ontbossingswet niet alleen uitgesteld. Ook deze keer dienden Europarlementariërs amendementen in om de wet te verzwakken. Amendement 113 bijvoorbeeld. Waardoor er een nieuwe categorie komt voor uitzonderingen op de regels. Zonder al te technisch te worden kan het betekenen dat grote bedrijven toch kunnen profiteren van uitzonderingen die bedoeld zijn voor kleine bedrijven.

Christendemocraten

Ook Bas Eickhout (GroenLinks-PvdA) maakt zich zorgen. “Met deze beslissing zetten we niet alleen de wereldwijde toekomst van de bossen op het spel, maar ook de geloofwaardigheid van Europa”, laat hij weten. Hij kijkt vooral met verontwaardiging naar de christendemocraten. Ze stemden voor de originele wet en ze waren zelfs hoofdonderhandelaar, maar proberen de wet sindsdien af te zwakken, legt hij uit.

En ondanks dat de liberalen en groenen nog een deal met ze probeerden te sluiten, “hebben de christendemocraten wederom steun bij extreem-rechts gezocht”. De verdere afzwakkingen van de wet werden met steun van radicaal-rechtse en conservatieve rechtse fracties ingestemd. In beide gevallen waren de liberalen, sociaaldemocraten en de groenen tegen. Eerder vonden de christendemocraten ook al een meerderheid met die fracties voor het afzwakken van andere duurzaamheidsregels.

Woud van regels

BBB-Europarlementariër Sander Smit is wel blij met het uitstel van de ontbossingswet. “Het is nu tijd om te kappen met de ontbossingsbureaucratie en drastisch te snoeien in het woud van papieren regels”, zegt hij. En hoewel ook Smit ontbossing wil voorkomen, moet de EU dat niet proberen te voorkomen met extra regeldruk, onzekerheid en bureaucratie.

De wet gaat nu naar de EU-landen voor goedkeuring. Zij hebben eerder al hun positie bepaald, waardoor een snel akkoord wordt verwacht. Nederland liet weten zijn standpunt over de wet te heroverwegen, al zei het dat voordat de afzwakkingen bekend waren.

Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen rondom deze wet en alle andere klimaatwetten met een abonnement op de Nieuwsbrief Klimaat en Energie. Daarin praat Bijou van der Borst je elke twee weken bij over de laatste ontwikkelingen met verdiepende verhalen, achtergronden en nieuws. Abonneer je nu.