Vandaag zijn er drie verkiezingen in Europa, waarbij vooral die in Roemenië en Polen belangrijk zijn; sorry Portugal. Het was een gek gezicht deze week, een aantal dagen voor de verkiezingen in eigen land dook de Roemeense presidentskandidaat George Simion opeens op in Brussel. Hij gaf interviews in het Europees Parlement onder andere aan Euronews en ging langs bij verschillende redacties waaronder Politico. Overal liet hij weten dat hij geen anti-EU politiek wil voeren. Hij noemt zijn opvattingen eerder eurorealistisch en niet eurosecpetisch.
Simion, die grote kans heeft om vandaag de slag om het presidentschap te winnen, was in Brussel maar ook andere EU lidstaten om de stem van de buiten Roemenië wonende stemmers te winnen. Ruim zes miljoen Roemeense stemmers wonen namelijk in het buitenland. En die buitenlandse stemmers kunnen wel eens de doorslag geven. Ook in Nederland kan hij op veel sympathie rekenen.
Wat vindt Europa?
In de Europese wijk is sprake van enige verwarring. Hij is geen grote fan van de Hongaarse premier, dat is vaak een pluspunt in Brussel, omdat ze het niet eens zijn over zaken als Groot-Roemenië en Groot-Hongarije. Simpel gezegd ze betwisten verschillende delen van elkaars land. Maar Simion is wel onder de indruk van de manier waarop Orbán de boel ontregelt. Hij wordt wel gezien als pro-Russisch, maar ontkende dat deze week in alle toonaarden. Hij spiegelt zich liever aan de Amerikaanse president Trump.
Brussel vreest dat hij, eenmaal aan de macht, het Europese beleid gaat saboteren. Nu nog vinden er trainingen van NAVO-piloten plaats in Roemenië. Dat zou lastiger kunnen worden, luidt een van de scenario’s waar rekening mee wordt gehouden. En ook is het mogelijk dat de export van landbouwgoederen uit Oekraïne, waar het land de nodige deviezen om de oorlog te financieren mee verdient, lastiger gaat worden.
Bewonderaar
Simion is een groot bewonderaar van de Poolse PiS partij. Vooral het feit dat Polen de laatste jaren economisch is gegroeid en er heel veel Polen weer zijn teruggekeerd, vindt de Roemeense presidentskandidaat een voorbeeld waar hij zich graag aan wil spiegelen. Volgens de mogelijk nieuwe president moet Roemenië veel meer profiteren van het gas dat in de Zwarte Zee zit en de vele mineralen in de bodem.
In Roemenië heeft de president betrekkelijk veel macht. Het is een van de landen waar de president ook (net als bijvoorbeeld Frankrijk) deelneemt aan de Europese top. Veel andere landen sturen hun premier.
Dat is in Polen anders, waar ze vandaag eveneens een nieuwe president kiezen. De macht in Polen ligt bij de regering van de huidige premier Tusk. Maar de president (op dit moment Duda) kan wel wetten en veranderingen tegen houden. Voor Polen, vooral de regering van Tusk, zijn de verkiezingen daarom van levensbelang. Er moet gewonnen worden en dus is de campagne zo opgezet dat lastige onderwerpen worden vermeden.
Steun van Brussel
De strijd gaat tussen Karol Nawrocki, een onafhankelijke door de PiS-partij gesteunde kandidaat en Rafael Traskowski de liberale kandidaat van premier Tusk. In het kamp van Traskowski nemen ze geen enkel risico. Controversiële thema’s zoals de rechten van LGBTQ-mensen, worden nauwelijks besproken. Ook over vrouwenrechten en abortus, waar de liberale kandidaat voor is, mogen niet worden gesproken.
Natuurlijk bemoeit Brussel zich niet met de campagne. Dat is immers een zaak van de lidstaten, maar er wordt wel heel onopvallend geholpen. Zo maakt de Landbouwcommissaris werk van strengere regels voor export uit Oekraïne, zodat Poolse boeren daar minder last van hebben. En er wordt een oogje dicht geknepen als Polen (de huidige regering van Tusk) vluchtelingen terugduwt richting Belarus. Of dat genoeg is voor Traskowski om te winnen moet blijken. Voor Polen is het cruciaal, want alleen met een president van de eigen kleur kan premier Tusk een groot aantal maatregelen, waar de EU tegen te hoop is gelopen, zoals de politieke benoemingen van rechters, terugdraaien. De tweede ronde is trouwens op 1 juni.
