Nu de Verenigde Staten zich terug lijken te trekken uit Europa en Rusland nog steeds doorvecht in Oekraïne lijkt Europa er alleen voor te staan. Reden dus om opnieuw te investeren in defensie. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wil daarom flink wat geld vrij maken. Deels door 150 miljard euro te lenen en verder door begrotingsregels te versoepelen waardoor EU-landen meer ruimte om te lenen hebben. Het zou in totaal zo’n 800 miljard aan extra defensie-investeringen moeten opleveren.

Bijlenen

EU-landen reageren positief. Meer investeringen in defensie zijn nodig, vinden ze. Ondertussen hebben al zestien landen aangegeven gebruik te willen maken van de versoepelde begrotingsregels. Maar Nederland ligt dwars en denkt daarnaast de plannen van Von der Leyen niet nodig te hebben. Nederland kan immers goedkoper lenen dan de EU, zegt Heinen.

Nederland maakt zich in ieder geval zorgen over de portemonnee. Is nu lenen wel zo’n goed plan en moeten we EU-landen wel ruimte geven om meer te lenen? In principe kan het wel, stelt Heinen. Maar dan alleen als er ook goed naar de toekomst gekeken wordt en de economie op orde is.

Waar draait het om?

Nederland neemt zo een unieke positie in. Volgens Heinen heeft het kabinet enkele voorwaarden voorgelegd. Zo moeten de versoepelde begrotingsregels echt tijdelijk zijn, moeten de defensie-investeringen gericht zijn (geen creatief boekhouden dus) en moet er rekening gehouden worden met de schuldhoudbaarheid. Als aan die voorwaarden wordt voldaan, kan Nederland akkoord gaan. Ook als het zelf geen gebruik wil maken van de nieuwe regels.

Maar de overige Europese landen hebben andere ideeën. Sommige landen willen de regeling ruimer hebben. Ze willen bijvoorbeeld af van de tijdelijkheid van de begrotingsversoepelingen, of het geld aan zaken uitgeven die niet direct iets met defensie te maken hebben. Ze staan lijnrecht tegenover Nederland, dat liever de hand op de knip houdt.