Gemengde reacties Nederlandse Europarlementariërs op Europese defensieplannen

“Europa moet zich op het ergste voorbereiden”. Dat stelde EU-buitenlandchef Kaja Kallas tijdens de presentatie van het veelbesproken defensie-witboek, het plan voor Europese herbewapening, dat zij vandaag samen met Eurocommissaris voor Defensie Andrius Kubilius presenteerde. Wat vinden de Nederlanders in het Europees Parlement van de plannen?

2 min. leestijd
Bart Groothuis, Europarlementariër VVD

Meer Europese samenhang in het defensiebeleid, hogere defensie-uitgaven, meer Europese wapenproductie en extra steun voor Oekraïne—dat zijn de belangrijkste conclusies die de Commissie, na 100 dagen overleg met de lidstaten, heeft getrokken. 

Concreet betekent dit dat de EU tegen 2030 een Europese defensiemarkt moet hebben, waarin lidstaten gezamenlijk wapens aankopen en minstens de helft van hun defensie-uitgaven binnen Europa besteden. Dit moet de Europese afhankelijkheid van landen zoals de Verenigde Staten verminderen.

Het witboek was vorige week al uitgelekt en enkele Nederlandse Europarlementariërs lieten reeds weten hoe zij naar de plannen kijken.

“Afschrikking zoals in de jaren 80”

Voor de VVD is de noodzaak van een sterke Europese defensie niet te onderschatten. “Waar geen enkele gematigdheid op kan zijn, is dat er 100% zekerheid moet zijn dat Rusland niet meer uitgeeft aan defensie dan alle Europese landen samen. Waar geen enkele gematigdheid op kan zijn, is dat Rusland Europa zal testen,” zei Europarlementariër Bart Groothuis eerder deze week bij WNL. 

“Het gaat hier niet om de herbewapening van individuele landen, maar om het creëren van een afschrikking die vergelijkbaar is met die van de NAVO in de jaren 80.” Volgens Groothuis  vereist dat “grote Europese investeringen, veel groter dan wat Nederland alleen aankan”.

Gemiste kans

Voor GroenLinks-PvdA had de Commissie verder mogen gaan in haar plannen voor Europese herbewapening. De partij vreest dat de uitvoering te veel afhangt van de bereidheid van individuele lidstaten om de plannen daadwerkelijk te realiseren. “Wij willen concrete stappen om defensie verder te Europeaniseren, waarbij samenwerking niet slechts wordt bevorderd, maar de norm wordt,” stelt Europarlementariër Thijs Reuten.

Groenlinks-PvdA beschouwt het plan dan ook als een “gemiste kans” op een écht Europese aanpak, waarin naast defensie ook wordt geïnvesteerd in sociale, klimaat- en energiebeleid.

Ook Volt vindt dat de plannen niet ver genoeg gaan. “De voorstellen in dit rapport zijn nog onvoldoende om Europa zelfstandig voor de eigen veiligheid te laten zorgen,” stelt Europarlementariër Reinier van Lanschot. Toch is hij voorzichtig optimistisch: “Vijf jaar geleden sprak vrijwel niemand over Europese defensie, het was een non-topic. Nu bewegen de neuzen dezelfde kant op om Europa veiliger te maken.”